jacek
27/12/2020
Niebo za oknem
87 czytań
Astronomicznym symbolem zimy jest konstelacja Orion. Autor: Jacek Patka, Żagań, Poland, 13.01.2009r.Zima w ujęciu astronomicznym rozpoczyna się w momencie tzw. przesilenia zimowego, które przypada 21 grudnia. Ten okres roku, z uwagi na wczesne wieczory, może być dobrą okazją do spojrzenia na obiekty i zjawiska na niebie nad Polską.
|
jacek
27/12/2020
Niebo za oknem
99 czytań
Wielka Koniunkcja Jowisza i Saturna 21.12.2020 rok. Źródło: StellariumGazowe olbrzymy należą do najciekawszych planet do obserwacji na niebie. Saturn ma piękne pierścienie a Jowisz galerie księżyców i pasy oraz słynną Wielką Czerwoną Plamę. Do tej pory widzieliśmy je zawsze oddzielnie. W tym roku ich opozycje zeszły się w czasie. Już to wróżyło piękny układ tych planet względem Ziemi. Ale na grudzień 2020 szykowała się nie lada gradka. Wszystko za sprawą ustawienia tych planet i Ziemi. 21 grudnia o 19:27 UTC+1 planety zbliżyły się na nieco ponad 6’ (minut) kątowych do siebie. To spowodowało, że już od kilku dni dało się je zaobserwować w jednym polu widzenia większości amatorskich teleskopów, a w czasie kulminacji tej koniunkcji nawet te większe mogły pokazać dwie planety za jednym razem nawet przy sporym powiększeniu. Typowy amatorski teleskop podstawowe powiększenie ma w okolicach kilkudziesięciu razy (od 40 - 60 razy). Ale może ono dojść nawet do kilkuset razy przy większych aperturach (średnicach) i większych ogniskowych. Specjalistyczne okulary dają spore pole do popisu. A jasność obu bohaterów tegorocznego grudnia dała szanse na zobaczenie rzeczy, które widać raz na około 400 lat.
|
jacek
10/12/2020
Astronomia
87 czytań
Na ilustracji: Widok z sondy Gaia na naszą Drogę Mleczną i sąsiednie galaktyki, oparty na pomiarach blisko 1,7 mld gwiazd. Źródło: ESA/Gaia/DPACEuropejska Agencja Kosmiczna opublikowała najnowszą mapę nieba stworzoną na podstawie danych misji Gaia. Niezwykle precyzyjna mapa zawiera szczegółowe dane o niemal 2 miliardach gwiazd naszej Galaktyki, a na dysku zajmuje aż 1 petabajt. W pracach misji uczestniczą astronomowie z Uniwersytetu Warszawskiego - informuje uczelnia.
|
jacek
24/11/2020
Astronomia
148 czytań
 Astronomowie zarejestrowali kolejne szybkie błyski radiowe w naszej galaktyce
24 maja 2020 cztery europejskie teleskopy prowadziły wspólne obserwacje, aby zrozumieć pochodzenie tajemniczych błysków radiowych. Odebrano wtedy krótkoczasowy wybuch aktywności od jednego z magnetarów, bardzo gęstych obiektów posiadających ekstremalnie silne pole magnetyczne. (Autor: Danielle Futselaar, artsource.nl)Kolejne dwa szybkie błyski radiowe zarejestrował międzynarodowy zespół naukowców. Ich źródłem jest magnetar, czyli gwiazda neutronowa o potężnym polu magnetycznym, położna w naszej Galaktyce. W badaniach uczestniczył radioteleskop z podtoruńskich Piwnic.
|
jacek
01/11/2020
eso
271 czytań
New ESO’s VLT image of the Skull Nebula. Źródło:
ESOTa zwiewna pozostałość po od dawna umarłej gwieździe, wtulona w brzuch Wieloryba, wykazuje podobieństwo do czaszki unoszącej się w przestrzeni. Mgławica Czaszka została sfotografowana w niesamowitych szczegółach przez Bardzo Duży Teleskop (VLT) należący do ESO i jest widoczna w pięknych, przekrwionych kolorach. Jest to pierwsza znana mgławica planetarna mająca związek z parą blisko związanych gwiazd, okrążanych przez trzecią gwiazdę.
|
jacek
20/10/2020
Niebo za oknem
159 czytań
W dniach 12 – 21 października przestrzeń wokół Ziemi naruszyło aż dziesięć małych obiektów. Te obiekty otrzymały oznaczenia 2020 TS1, 2020 TD7, 2020 TK7, 2020 UE, 2020 TG6, 2020 TE6, 2020 UX, 2020 TF6, 2020 UA i 2020 UY.W dniach 12 – 21 października przestrzeń wokół Ziemi naruszyło aż dziesięć małych obiektów. Te obiekty otrzymały oznaczenia 2020 TS1, 2020 TD7, 2020 TK7, 2020 UE, 2020 TG6, 2020 TE6, 2020 UX, 2020 TF6, 2020 UA i 2020 UY.
|
jacek
08/10/2020
eso
224 czytań
Orbity gwiazd wokół czarnej dziury w sercu Drogi Mlecznej Symulacja pokazuje orbity gwiazd bardzo blisko supermasywnej czarnej dziury w sercu Drogi Mlecznej. Jedna z tych gwiazd, nazwana S2, krąży po orbicie z okresem 16 lat i przeszła bardzo blisko czarnej dziury w maju 2018 r. Jest to idealne laboratorium do testowania fizyki grawitacji, a w szczególności ogólnej teorii względności Einsteina.
Źródło:
ESO/L. Calçada/spaceengine.orgReinhard Genzel oraz Andrea Ghez otrzymali wspólnie Nagrodę Nobla z fizyki 2020 za badania dotyczące supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A* w centrum naszej galaktyki. Genzel, Dyrektor Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics w Niemczech, wraz ze swoim zespołem, prowadził obserwacje Sagittarius A* przez blisko 30 lat, korzystając z armady instrumentów na teleskopach Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO).
|
jacek
04/10/2020
Astronomia
180 czytań
Jak doszło do zderzenia dwóch czarnych dziur o różnych masach? Od prawego górnego rogu do dolnego lewego: 1) faza układu podwójnego gwiazd, 2) faza wspólnej otoczki, gdzie czarna dziura - powstała z masywniejszej gwiazdy - znajduje się wewnątrz otoczki drugiej gwiazdy (czarnej dziury nie widać) 3) faza dwóch czarnych dziur, które dążą do połączenia. 4) Fale grawitacyjne towarzyszące połączeniu czarnych dziur. Fot: źródło: CAMK PAN, https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/abb5b5W kwietniu ub. r. zaobserwowano fale grawitacyjne świadczące o tym, że połączyły się dwie czarne dziury o znacznie różniących się od siebie masach. Zespół kierowany przez Polaków teraz wyjaśnił, jak to możliwe, że tak odmienne obiekty mogły być swoimi sąsiadami. I jak doszło do ich kosmicznego spotkania.
|
jacek
01/10/2020
eso
254 czytań
Wizja artysty dotycząca sieci supermasywnej czarnej dziury Z pomocą Bardzo Dużego Teleskopu ESO (VLT) astronomowie odkryli sześć galaktyk leżących wokół supermasywnej czarnej dziury, po raz pierwszy tak bliskie zgrupowanie zaobserwowano w ciągu pierwszego miliarda lat wszechświata. Impresja artysty ukazuje centralną czarną dziurę i galaktyki uwięzione w jej sieci gazowej. Czarna dziura, która wraz z dyskiem wokół niej jest znana jako kwazar SDSS J103027.09 + 052455.0, świeci jasno, pochłaniając otaczającą ją materię. Źródło: ESO/L. CalçadaPrzy pomocy należącego do ESO teleskopu VLT astronomowie odkryli sześć galaktyk znajdujących się wokół supermasywnej czarnej dziury, gdy Wszechświat miał mniej niż miliard lat. Po raz pierwszy tego typu zgrupowanie zostało zaobserwowane tak wcześnie po Wielkim Wybuchu. Wyniki badań pomogą nam lepiej zrozumieć, w jaki sposób supermasywne czarne dziury, z których jedna rezyduje w centrum Drugo Mlecznej, formowały się i tak szybko rosły do swoich gigantycznych rozmiarów. Rezultat wspiera teorię, że czarne dziury rosną szybko w wielkich strukturach przypominających sieć, które zawierają mnóstwo zasilającego je gazu.
|
jacek
15/09/2020
eso
319 czytań
Fosforowodór wykryty w atmosferze Wenus Artystyczna wizualizacja pokazuje Wenus, naszą sąsiadkę w Układzie Słonecznym. Właśnie na Wenus naukowcy potwierdzili wykrycie cząsteczek fosforowodoru (fosfiny), którą symbolicznie pokazano na ilustracji. Cząsteczki zostały wykryte w wysokich chmurach na Wenus na podstawie danych z radioteleskopów James Clerk Maxwell Telescope oraz Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, w którym ESO jest partnerem.
Od dziesięcioleci astronomowie spekulowali czy w wysokich chmurach na Wenus może istnieć życie. Detekcja fosforowodoru może wskazywać na takie pozaziemskie "powietrzne" organizmy.
Źródło:
ESO/M. Kornmesser/L. Calçada & NASA/JPL/CaltechMiędzynarodowy zespół astronomów ogłosił dzisiaj odkrycie w chmurach na Wenus rzadkiej cząsteczki: fosforowodoru (fosfiny). W przypadku Ziemi gaz ten jest wytwarzany jedynie przemysłowo oraz przez mikroby, które rozwijają się w środowisku beztlenowym. Astronomowie spekulowali od dziesięcioleci, że wysokie chmury na Wenus mogą być domem dla mikroorganizmów, które mogłyby unosić się swobodnie nad wypaloną powierzchnią, tolerujących bardzo wysoką kwasowość. Wykrycie fosforowodoru może wskazywać na tego typu pozaziemskie "powietrzne" życie.
|