Wraz z ostatnimi zajęciami rozpoczęliśmy cykl spotkań mających na celu poznanie budowy gwiazd. Zaczęliśmy oczywiście do Słońca, bo o nim wiemy w zasadzie najwięcej. Znane jest bardzo dużo szczegółów które warto poznać dla lepszego zrozumienia budowy innych gwiazd. Nie jest to jednak prosta sprawa, bo ilość danych do poznania jest bardzo duża. Postaramy się jednak ograniczyć tylko do informacji niezbędnych miłośnikowi astronomii, a tylko w uzasadnionych przypadkach spróbujemy pójść nieco dalej, an ile to tylko będzie możliwe. Trzeba zawsze pamiętać, że w naszej grupie SA też bardzo młodzi adepci sztuki Uranii nie mający jeszcze podstaw fizyki, co bardzo utrudnia im zrozumienie niektórych wydawałoby się oczywistych spraw. Wszystko jednak przed nami.
Na początku warto poznać odpowiedź na pytania dlaczego gwiazdy świecą? Skąd bierze się tak ogromna energia przez tyle miliardów lat? Prosta odpowiedź – synteza jądrowa, tu nie wystarcza. Jak się okazuje w jądrze naszej gwiazdy zachodzi wiele procesów odpowiedzialnych za produkcję energii, postaraliśmy się choć w części je poznać. Ilość energii emitowana przez Słońce w każdym kierunku Wszechświata jest ogromna, a przecież jest ono tylko żółtym karłem klasy G2.
Okazało się, że Słońce jak Ogry ma warstwy. Nad jądrem jest warstwa promienista, tam energia wędruje ku powierzchni w postaci promieniowania, ale znaczy to tylko tyle, że jest to dominujący mechanizm transportu energii. 450km od jądra zaczyna się strefa konwekcyjna. Do wysokości 700 000 km od jądra energia jest transportowana głównie przez przemieszczające się masy gazu. Na wierzchu znajduje się fotosfera, to widzimy patrząc na Słońce. Ta 400 km warstwa tworzy granicę gwiazdy. Nim jednak zobaczymy wygenerowany w syntezie jądrowej foton w jądrze mija 10 milionów lat. W tym czasie fotony są wielokrotnie pochłaniane i emitowane i w końcu część z nich zmienia się z promieniowania gamma w promieniowanie widzialne.
Nie jest to jednak koniec bo nad powierzchnią Słońca znajduje się podobnie jak na Ziemi atmosfera gwiazdy – chromosfera i korona. W czasie zaćmienia przez Księżyc SA one widoczne, choć obserwacje wymagają pewnej wiedzy, by stwierdzić kiedy co widzimy. Chromosfera daje możliwość zobaczenia w czasie zaćmienia widma błyskowego. Występują w nim silne linie emisyjne odpowiadające widmu absorpcyjnemu Słońca. Kiedy Księżyc zasłoni tarczę gwiazdy widać wtedy czerwoną obwódkę tak świeci wodór – na czerwono. W chromosferze można zaobserwować spikule, cienkie bryzgi wystające nad fotosferą do 10000km. Zjawisko to może być powiązane z granulami które w postaci wielkich bąbli wynurzają się z wnętrza słonecznego. Granule zanikają w ciągu około 10 minut, a na ich miejsce pojawiają się nowe twory tego typu. Zjawiska na naszym słońcu są widać bardzo dynamiczne.
Nad całością góruje korona, która wspaniale prezentuje się czasie zaćmienia i jej kształt i wielkość zależy od aktywności słonecznej. Korona bardziej gorąca od niższych warstw atmosfery przez wiele lat była dla naukowców zagadką, do momentu aż odkryto rozchodzenie się fal dźwiękowych w atmosferze. Na koniec udało nam się posłuchać tego dźwięku. Dla niektórych był on zaskoczeniem. Ale tak właśnie gra nasza gwiazda.
Jak dzisiaj prowadzi się obserwuje Słońca? Przede wszystkim robią to sondy kosmiczne. Prowadzi się prognozę pogody słonecznej, bo jest ona bardzo ważna dla mieszkańców ziemi oraz tych z nim, którzy pracująca orbicie. Mamy za sobą wydarzenia, które niemiło skutkowały dla ludzkiej gospodarki i warto wiedzieć o rozbłyskach protuberancjach na tyle wcześniej by móc podejmować działania. Obserwacje z Ziemi prowadzone są coraz częściej przez amatorów, ale zaćmienia Słońca nadal pozostawiają w nas niezapomniane przeżycia i niesamowite wspomnienia do końca życia.
W następnym tygodniu zaczynami wielkie badania nieba nad Żaganiem w ramach projektu
GLOBE AT Night. Prowadząc obserwacje zgodnie z dokumentacją projektu przeprowadzimy ocenę czystości nocnego nieba nad naszym miastem. Z okazji rocznicy naszej działalności zapraszamy wszystkich mieszkańców Żagania do udziału w tych obserwacjach. Pakiety rodzinne będą przygotowane przez nasz zespół. Obserwacje będzie można przeprowadzić samodzielnie lub wraz naszą grupą pasjonatów astronomii. Obserwacje są proste, a przy okazji można poznać najpiękniejszy gwiazdozbiór zimowego nieba Oriona, który jest tematem tych badań. A przy okazji za pomocą naszego wielkiego teleskopu będzie można zobaczyć przepiękną mgławicę M42 w tymże gwiazdozbiorze. Nasi członkowie wszystkim chętnym wyjaśnią na czym cała zabawa naukowa polega. Już dzisiaj zapraszamy pod niebo pełne gwiazd.
Widmo dźwięków na Słońcu
Przykładowy plik z głosem Słońca:
MP3
We wnętrzu Słońca
Przewodnik po Słońcu
