Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
M 101 to galaktyka w której odkryto supernową. Jest ona w zasięgu zwykłej lornetki.Wyjątkowo rzadkie zjawisko, jakim jest supernowa obserwowana prawie od samego początku jej wybuchu mamy możliwość obserwować wykorzystując do tego zwykłą lornetkę.
Pod koniec sierpnia astronomowie odkryli supernową, zaledwie kilka godzin po jej wybuchu. Jest to najbliższy nam obiekt tego typu odkryty w przeciągu ostatnich 25 lat.
Dzięki temu każdy z nas może zobaczyć go na niebie. Większość supernowych znajduje się w odległości co najmniej jednego miliarda lat świetlnych od Ziemi.
Tym razem biały karzeł eksplodował zaledwie 21 milionów lat świetlnych od nas. Z racji obowiązujących praw fizyki miało to miejsce dokładnie tyle samo czasu temu, ile zajęło światłu przebycie tej odległości, czyli 21 milionów lat temu.
Przez to wybuchającą gwiazdę można dostrzec już za pomocą lornetki lub małego teleskopu w galaktyce Wiatraczek (M101), położonej z naszego punktu widzenia w okolicy asteryzmu Wielkiego Wozu.
Aby zobaczyć supernową wystarczy odnaleźć dwie ostatnie gwiazdy z "rączki" tego asteryzmu, wyznaczyć na nich trójkąt równoboczny i właśnie na wierzchołku nowo-powstałej figury powinniśmy odnaleźć to czego szukamy.
Jest tez wiele ciekawego do zobaczenia znacznie bliżej, czyli w Naszym Układzie Słonecznym. Na początku września hitem porannego nieba będzie Merkury. Przez cały miesiąc warto także polować na Jowisza i Marsa. Jak, gdzie i kiedy obserwować planety? Odpowiedź w artykule.
Merkury
Na początku września będziemy mieć najlepsze w tym roku warunki do porannej obserwacji Merkurego. Aby zobaczyć najbliższą Słońcu planetę należy rozpocząć obserwacje mniej więcej godzinę przed wschodem Słońca. Merkury widoczny będzie wówczas średnio nisko nad wschodnim horyzontem. 5 września osiągnie największą wysokość i jednocześnie największy blask rzędu minus 0,4 magnitudo.
Wenus
Wenus nadal znajduje na niebie zbyt blisko Słońca i przez cały wrzesień nie będzie widoczna.
Mars
Czerwoną Planetę będzie można dostrzec przed wschodem Słońca wysoko na wschodnim niebie (gwiazdozbiór Bliźniąt). 22 i 23 września w pobliżu Marsa znajdzie się Księżyc zbliżający się do nowiu. Mars jest jednak na tyle słabo "świeci", że obserwacja nawet charakterystycznych elementów jego powierzchni będzie bardzo utrudniona.
Jowisz
Największa planeta naszego Układu Słonecznego będzie widoczna przez całą noc. Po zachodzie Słońca można ją ujrzeć nisko na niebie wschodnim, zaś przed świtem wysoko na niebie zachodnim (gwiazdozbiór Barana). W nocy z 15 na 16 września nastąpi spotkanie Jowisza i Księżyca po pełni.
Saturn
Planeta z pierścieniami będzie widoczna krótko po zachodzie Słońca na linii zachodniego horyzontu. Zobaczenie jej na obszarze zabudowanym będzie niemożliwe. Także na otwartej przestrzeni mogą być trudności z dostrzeniem planety, dlatego obserwacje zostawiamy tylko wytrwałym amatorom nieba.
Uran
Uran (gwiazdozbiór Ryb) widoczny będzie we wrześniu nad ranem średnio wysoko na niebie zachodnim. 13 września na prawo od Urana znajdzie się Księżyc.
Neptun
Neptun widoczny będzie wieczorami wysoko na niebie południowo-wschodnim (gwiazdozbiór Wodnika). W nocy z 10 na 11 września powyżej Neptuna pojawi się Księżyc blisko pełni.
Pluton - planeta karłowata
Można śmiało obserwować planetę karłowatą Pluton przez całą noc. Po zachodzie Słońca będzie ona jaśnieć średnio wysoko na niebie południowym (gwiazdozbiór Strzelca). W nocy z 6 na 7 września poniżej Plutona znajdzie się Księżyc.
Pamiętajmy, że planety bardzo łatwo odróżnić od gwiazd, gdyż są nie tylko od nich jaśniejsze, ale i nie migocą.