Zeta Aurigae (ζ Aur) - mapkę wykonaną na zaćmienie w 2009 r. przez SSWGwiazdy jak kobiety zmienne są. I to zdecydowana większość gwiazd jest na tyle zmienna, że zmiany jasności można dostrzec okiem nieuzbrojonym. Biorąc pod uwagę fakt, że gwiazdy znajdują się w bardzo dużych odległościach od naszego Słońca, odległości liczone w latach świetlnych a zdecydowana większość to dziesiątki i setki lat świetlnych, zmiany muszą być niezwykle duże, by można je badać okiem nie wyposażonym w żaden zaawansowany sprzęt optyczny. I tak jest w rzeczywistości, choć badania prowadzone przy użyciu precyzyjnych pomiarów pokazują dopiero jak wielka jest ilość takich obiektów gwiazdowych.

Wizualne obserwacje gwiazd zmiennych należą do najbardziej zaawansowanych umiejętności amatora. Rzadko kiedy dysponuje on sprzętem do rejestracji i pomiarów zmian jasności gwiazdy. Ale wypracowane przez dziesiątki lat techniki obserwacyjne sprawdzają się znakomicie. Zaczynać tego typu badania warto od prostych i sprawdzonych obiektów, a z biegiem czasu nasze doświadczenie pozwoli na precyzyjne pomiary na wyjątkowych obiektach.

Zmiany jasności gwiazdy mogą być wywołane zmianami fizycznymi gwiazdy, lub np. tranzytami obiektów. Tą druga metodę wykorzystuję sonda Kepler do wykrywania planet - tzw. egzoplanet. Badania jasności są przyczynkiem do tworzenia modelu zmienności gwiazdy. Wymagane jest wiele pomiarów by można było je opracować statystycznie i stworzyć wiarygodny model.

---

Zeta Aurigae (ζ Aur) to gwiazda w konstelacji Woźnicy, jedno z trzech koźląt. Stanowi układ zaćmieniowy typu algola. Główną gwiazdą jest czerwony nadolbrzym, mający 200 razy większą średnicę niż nasze Słońce i około 8 razy większą masę. Drugim składnikiem układu jest znacznie mniejsza i gorętsza niebieska gwiazda ciągu głównego. Ich wzajemny okres orbitalny wynosi 972.16d (2.66 lat). Układ oddalony jest od nas o około 800 lat świetlnych. Podczas zaćmienia spadek jasności w zakresie wizualnym wynosi zaledwie 0.3 mag, ale jest spokojnie do uchwycenia. Zaćmienie trwa około 43 dni i w tym czasie wystarczy wykonać 1 ocenę na dobę. Dobrze byłoby wykonać też kilka ocen przed i po zaćmieniu.

Oto przewidywane na ten rok momenty kontaktów:
Pierwszy kontakt – 29 października 2011
Drugi kontakt – 2 listopada 2011
Środek zaćmienia – 20 listopada 2011
Trzeci kontakt – 9 grudnia 2011
Czwarty kontakt – 13 grudnia 2011

Jako gwiazdy porównania polecane są:

delta Aur = Tyc 1042-1, 3.72 mag (b-v = 1.00),
ni Aur = Tyc 2912-1835, 3.97 mag (b-v = 1.13),
58 Per = Tyc 2054-1, 4.24 mag (b-v = 1.18).

Zachęcam do obserwacji. Wprawdzie listopad to miesiąc o statystycznie najgorszej pogodzie w roku, ale przy odrobinie determinacji powinno się udać uzyskać dobry wynik.

Wyniki swoich obserwacji proszę wysyłać do polskiej bazy SSW-PTMA: http://sogz-ptma.astronomia.pl na adres email opiekuna bazy: sswdob@poczta.onet.pl

W zamieszczonych linkach znajdziecie wszystkie informacje o tym jak przygotować się do badania gwiazdy zmiennej i jak przeprowadzić obserwacje. Na koniec wyniki możemy przesłać do bazy, gdzie razem z innymi możemy je poddać odpowiedniej analizie.

Życzymy udanych wypraw na bezkrwawe łowy na ζ Aur

Przeczytaj więcej:

• Zeta Aur - zaćmienie 2011
• Wizualne obserwacje gwiazd zmiennych
• Obserwujmy zaćmienie ε (epsilon) Aurigae - poradnik Uranii PA