Partnerzy

Astro-Miejsca


URANIA

astroturystyka

100 lat IAU

IAU

Centrum Nauki Kepler

Planetarium Wenus

ERC

Centrum Nauk Przyrodniczych

Orion,serwis,astronomii,PTA

POLSA

Astronomia Nova

Astronarium

forum astronomiczne

IPCN

Portal AstroNet

Puls Kosmosu

Forum Meteorytowe

kosmosnautaNET

kosmosnautaNET

Nauka w Polsce

astropolis

astromaniak

PTMA

PTR

heweliusz

heweliusz

ESA

Astronomers Without Borders

Hubble ESA

Space.com

Space Place

Instructables

Tu pełno nauki

Konkursy

Olimpiady Astronomiczne
Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej. Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej. Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim. Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii. Olimpiady Astronomiczne


Urania Postępy Astronomii - konkurs dla szkół


astrolabium

Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Zobacz szczegóły »

astrolabium

konkurs, astronomiczny

AstroSklepy

Serwis Astro - 30 lat AstroDoświadczenia!

Astro Schopy
 Firma ScopeDome

Planeta Oczu

Astrocentrum

Wszystko o Nas

Logo SA GW, autor Jacek Patka





Forum Astronomiczne PL


BOINC

Classroom

FB

Księżyc


Data: 29-3-2024 07:05:06

faza

Słońce

Na niebie


La Lune

Mapa Nieba

Stellarium Web

TheSkyLive

Położenie JWST
Where is WEBB


ARTEMIS
ARTEMIS-1


Położenie ISS
The current position of the ISS
tranzyty ISS


The current position of the ISS

Misja KEPLER

ZOONIVERSE odkrywanie planet

EPUP
5282 planet

Astropogoda

Pogoda



sat24, chmury, pogoda


wyładowania atmosferyczne


III Prawo Keplera




Czytelnia


dwumiesięcznik

Urania, numery archiwalne,przedwojenne

Light Pollution

M-WiFi

gwiazdy,zmienne,poradnik,gazeta,pdf,astronomia,pomiary

vademecum, miłośnika, astronomii, dwumiesięcznik, astronomia

astronomia amatorska

Astronautilius

KTW'

kreiner, ziemia i wszechświat

poradnik, miłośnika, astronomii, książka, Tomasz, Rożek

poradnik, miłośnika, astronomii, książka, Rudż, Przemysław

atlas, nieba, książka, astronomia

atlas, księżyca, książka, astronomia

Poradnik Miłośnika Astronomii

Mądre Książki

Najwyżej położony na świecie superkomputer został w pełni skonfigurowany

IT sprzęt ALMA,komputer Korelator ALMA zamienia wiele anten w jeden gigantyczny teleskopJeden z najpotężniejszych superkomputerów na świecie został w pełni zainstalowany i przetestowany na odległym, wysoko położonym terenie w Andach w północnym Chile. Oznacza to ukończenie kolejnego z kroków milowych projektu Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), najbardziej skomplikowanego naziemnego teleskopu w historii. Specjalny korelator ALMA ma ponad 134 miliony procesorów i wykonuje 17 biliardów operacji na sekundę, co jest prędkością porównywalną z najszybszymi dostępnymi obecnie superkomputerami do ogólnych zastosowań.


Korelator jest krytycznym komponentem ALMA, teleskopu astronomicznego złożonego z sieci 66 anten w kształcie talerzy. 134 miliony procesorów korelatora nieustannie łączy i porównuje słabe sygnały otrzymane przez anteny sieci ALMA od obiektów niebieskich. Anteny są oddalone od siebie do 16 kilometrów i korelator umożliwia ich wspólną pracę jako jeden olbrzymi teleskop. Informacje zebrane przeze każdą z anten muszą zostać połączone z dany z każdej pozostałej anteny. Przy maksymalnej mocy korelatora dla 64 anten [1] wykonywane jest 17 biliardów operacji na sekundę [2]. Korelator został wybudowany jako narzędzie dedykowane temu zadaniu, ale liczba operacji na sekundę jest porównywalna z wydajnością najszybszych superkomputerów ogólnego zastosowania na świecie [3].

To unikalne wyzwanie obliczeniowe wymaga innowacyjnego projektu, zarówno dla poszczególnych komponentów, jak i dla całej architektury korelatora” mówi Wolfgang Wild, European ALMA Project Manager, z ESO.

Pierwotny projekt korelatora, jak również jego budowa i instalacja, były kierowane przez US National Radio Astronomy Observatory (NRAO), głównego partnera ALMA z Ameryki Północnej. Projekt korelatora został sfinansowany przez amerykańską National Science Foundation, ze wsparciem od ESO.

„Ukończenie i instalacja korelatora jest olbrzymim krokiem milowym w kierunku wypełnienia północnoamerykańskiego wkładu w międzynarodowy projekt budowy ALMA” powiedział Mark McKinnon, North American ALMA Project Director w NRAO. „Techniczne wyzwania były niesamowite, ale nasz zespół poradził sobie z nimi” dodał.

ESO, jako europejski partner ALMA, także  dostarczyło kluczowych elementów korelatora: całkowicie nowy i wszechstronnie cyfrowy system filtrowania stworzony w Europie został uwzględniony w projekcie NRAO. Zestaw 550 najnowocześniejszych cyfrowych filtrów dla tablic obwodów został zaprojektowany i wybudowany dla ESO przez University of Bordeaux we Francji [4]. Dzięki tym filtrom długości fali elektromagnetycznej, które widzi ALMA mogą zostać rozdzielone 32 razy dokładniej niż w początkowym projekcie, na zakresy, które można dokładnie dostosować. „Ta znacznie lepsza elastyczność jest fantastyczna. Pozwala nam dzielić na kawałki widmo promieniowania, które otrzymuje ALMA, dzięki czemu możemy skupić się na precyzyjnych długościach fali potrzebnych do konkretnych obserwacji, zarówno do wykonywania map cząsteczek gazu w obłokach gwiazdotwórczych, jak i do poszukiwania najodleglejszych galaktyk we Wszechświecie” powiedział Alain Baudry, z University of Bordeaux, kierownik europejskiego zespołu korelatora ALMAs.

Kolejnym wyzwaniem było ekstremalne położenie. Korelator znajduje sięw budynku technicznym na obszarze operacyjnym ALMA (AOS - ALMA Array Operations), najwyżej położonym na świecie budynku z nowoczesnymi technologiami. Na 5000 metrów nad poziomem morza powietrze jest rzadkie, potrzeba więc dwukrotnie większego niż normalnie przepływu powietrza do chłodzenia urządzenia, wymaga potrzebuje około 140 kilowatów mocy. W rzadkim powietrzu obracające się dyski komputerów nie mogą zostać wykorzystane, gdyż ich głowice czytające/zapisujące opierają się na poduszkach powietrznych, które chronią je przed uderzaniem w talerze. Dodatkowo często występuje aktywność sejsmiczna, więc korelator musi być tak zaprojektowany, aby wytrzymać wibracje związane z trzęsieniami ziemi.

ALMA rozpoczęła obserwacje w 2011 roku za pomocą częściowej sieci anten. Fragment korelatora był już używany do łączenia sygnałów z częściowej sieci, ale teraz pełny system został ukończony. Korelator jest gotowy do rozpoczęcia działania ALMA z większą liczbą anten, co polepszy czułość i jakość obrazu uzyskiwanego w trakcie obserwacji.

ALMA jest prawie ukończona, jej inaugurację zaplanowano na marzec 2013 roku.

Uwagi

[1] Korelator ALMA jest jednym z dwóch takich systemów w kompleksie ALMA. Całkowita sieć 66 anten ALMA obejmuje 50 anten sieci głównej (połowa została dostarczona przez ESO, a druga połowa przez NRAO) oraz dodatkową, komplementarną sieć 16 anten, zwaną Atacama Compact Array (ACA), która został dostarczona przez National Astronomical Observatory of Japan (NAOJ). Drugi korelator, zbudowany przez firmę Jujitsu i dostarczony przez NAOJ, umożliwia niezależną korelację 16 anten ACA, z wyjątkiem momentów, gdy anteny ACA są łączone z 50 szerzej rozmieszczonymi antenami głównej sieci.

[2] 17 biliardów = 17 000 000 000 000 000.

[3] Aktualny rekordzista na liście TOP500 superkomputerów ogólnego zastosowania to Tytan z Cray Inc., któremu zmierzono 17,59 biliardów operacji zmiennoprzecinkowych na sekundę. Należy zwrócić uwagę, że korelator ALMA jest superkomputerem specjalnego zastosowania i nie spełnia kryteriów tego rankingu.

[4] Praca ta była kontynuacją pracy na temat koncepcji dla korelatora wykonanej przez University of Bordeaux w konsorcjum obejmującym także ASTRON z Holandii oraz Arcetri Observatory z Włoch.

Więcej informacji

ALMA jest międzynarodowym projektem w ramach partnerstwa pomiędzy Europą, Ameryką Północną i Azją Wschodnią, we współpracy z Chile. Budowa i działanie ALMA są prowadzone w imieniu Europy przez ESO, w imieniu Ameryki Północnej przez National Radio Astronomy Observatory (NRAO), a w imieniu Azji Wschodniej przez National Astronomical Observatory of Japan (NAOJ). Joint ALMA Observatory (JAO) umożliwia zunifikowane kierownictwo i zarządzanie budową, testowaniem i funkcjonowaniem ALMA.

W roku 2012 mija 50. rocznica utworzenia Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO). ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 40-metrowej klasy Ogromnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

Krzysztof Czart
Centrum Astronomii UMK

Przeczytaj więcej:

Brak komentarzy. Może czas dodać swój?

Dodaj komentarz

Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.

Oceny

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się , żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?
30,131,180 unikalne wizyty