Fala uderzeniowa przed Betelgeza w starciu ze słupem materii kosmicznejNajnowsze zdjęcie z europejskiego obserwatorium kosmicznego Herschel ukazało struktury łukowe wokół najbliższego Ziemi czerwonego nadolbrzyma – Betelgezy. W przeciągu najbliższych kilku tysięcy lat dojdzie do ich zderzenia z pyłowym filarem, który stoi na drodze wędrówki gwiazdy.
Betelgeza stanowi jedną z gwiazd w gwiazdozbiorze Oriona, który widoczny jest w czasie zimowych miesięcy z półkuli północnej. Ta gwiazda odznacza się średnicą około 1000-krotnie większą od naszego Słońca, a świeci od niego około 100 000 razy jaśniej. Nieunikniona jest śmierć tej gwiazdy w postaci spektakularnego wybuchu supernowej – wskazuje na to masa tego czerwonego nadolbrzyma (około 10-20 mas Słońca) oraz odrzucenie zewnętrznych warstw. Wielki wybuch spodziewany jest w przeciągu najbliższego miliona lat, co przy niewielkiej odległości do gwiazdy – około 640 lat świetlnych, może wskazywać na możliwość zajścia pewnych oddziaływań na życie na Ziemi.
OrionNajnowsze zdjęcie z obserwatorium kosmicznego Herschel w dobitny sposób ukazuje odrzuconą materię, która na skutek poruszania się gwiazdy z prędkością około 30 km/s w przestrzeni kosmicznej, uformowana została w kilka poszarpanych łuków, tworzących fale uderzeniowe.
Bliżej gwiazdy zaobserwować można asymetryczną otoczkę odrzuconej materii. Powstawała ona najprawdopodobniej etapowo, w momencie gdy duże komórki konwekcyjne z zewnętrznej atmosfery Betelgezy stawały się odpowiedzialne za lokalne wyrzuty chmur materii.
Równie intrygującym obiektem na wykonanym zdjęciu jest liniowa struktura widoczna w pobliżu najbardziej zewnętrznego łuku. Pierwotne teorie tłumaczyły, iż filar ten powstał na skutek wyrzutu materii z Betelgezy na wczesnym etapie jej ewolucji (trwającej z uwagi na rozmiar gwiazdy zaledwie 10 mln lat). Obecne analizy wskazują jednak, iż jest to twór zorientowany zgodnie z polem magnetycznym Drogi Mlecznej, albo krawędź pobliskiej chmury międzygwiezdnej, która stała się widoczna w wyniku podświetlenia przez Betelgezę.
Jeżeli liniowy filar okaże się być całkowicie nie powiązany z układem Betelgezy, to biorąc pod uwagę prędkość poruszania się czerwonego nadolbrzyma oraz jego łuków, do zderzenia zewnętrznego łuku z filarem dojdzie w ciągu najbliższych 5000 lat. Z kolei sama gwiazda zderzy się z nim 12500 lat później.
(ESA)
Kosmonauta.net
Przeczytaj więcej: