Partnerzy

Astro-Miejsca


URANIA

astroturystyka

100 lat IAU

IAU

Centrum Nauki Kepler

Planetarium Wenus

ERC

Centrum Nauk Przyrodniczych

Orion,serwis,astronomii,PTA

POLSA

Astronomia Nova

Astronarium

forum astronomiczne

IPCN

Portal AstroNet

Puls Kosmosu

Forum Meteorytowe

kosmosnautaNET

kosmosnautaNET

Nauka w Polsce

astropolis

astromaniak

PTMA

PTR

heweliusz

heweliusz

ESA

Astronomers Without Borders

Hubble ESA

Space.com

Space Place

Instructables

Tu pełno nauki

Konkursy

Olimpiady Astronomiczne
Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej. Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej. Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim. Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii. Olimpiady Astronomiczne


Urania Postępy Astronomii - konkurs dla szkół


astrolabium

Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Zobacz szczegóły »

astrolabium

konkurs, astronomiczny

AstroSklepy

Serwis Astro - 30 lat AstroDoświadczenia!

Astro Schopy
 Firma ScopeDome

Planeta Oczu

Astrocentrum

Wszystko o Nas

Logo SA GW, autor Jacek Patka





Forum Astronomiczne PL


BOINC

Classroom

FB

Księżyc


Data: 29-3-2024 05:35:03

faza

Słońce

Na niebie


La Lune

Mapa Nieba

Stellarium Web

TheSkyLive

Położenie JWST
Where is WEBB


ARTEMIS
ARTEMIS-1


Położenie ISS
The current position of the ISS
tranzyty ISS


The current position of the ISS

Misja KEPLER

ZOONIVERSE odkrywanie planet

EPUP
5282 planet

Astropogoda

Pogoda



sat24, chmury, pogoda


wyładowania atmosferyczne


III Prawo Keplera




Czytelnia


dwumiesięcznik

Urania, numery archiwalne,przedwojenne

Light Pollution

M-WiFi

gwiazdy,zmienne,poradnik,gazeta,pdf,astronomia,pomiary

vademecum, miłośnika, astronomii, dwumiesięcznik, astronomia

astronomia amatorska

Astronautilius

KTW'

kreiner, ziemia i wszechświat

poradnik, miłośnika, astronomii, książka, Tomasz, Rożek

poradnik, miłośnika, astronomii, książka, Rudż, Przemysław

atlas, nieba, książka, astronomia

atlas, księżyca, książka, astronomia

Poradnik Miłośnika Astronomii

Mądre Książki

Hologram fotonu pozwala dojrzeć ukryte dotąd cechy cząstki światła

Nauka Hologram pojedynczego fotonu Hologram pojedynczego fotonu zrekonstruowany na podstawie danych z eksperymentu (po lewej) oraz teoretyczny (po prawej). Źródło: FUW Fizycy z UW w elegancki sposób pokazali, jak można zobaczyć funkcję falową pojedynczego fotonu i dotrzeć do ukrytych właściwości cząstki światła. Posłużyli się przy tym metodą podobną do tworzenia hologramu.


Funkcja falowa to absolutny fundament mechaniki kwantowej, rdzeń jej najważniejszego równania (równania Schroedingera). W rękach sprawnego fizyka funkcja ta pełni podobną rolę, jak glina w rękach rzeźbiarza: umiejętnie ukształtowana, pozwala „ulepić” model układu cząstek kwantowych. Poznanie jej jest o tyle praktyczna, że pomaga fizykom ustalić prawdopodobieństwo znalezienia cząstki w określonym stanie.

"O funkcji falowej nie wiemy nawet, czy to obiekt rzeczywisty czy tylko matematyczny. A my w zgrabny i nieskomplikowany sposób pokazaliśmy, że funkcję falową - a dokładniej jej amplitudę i fazę - da się zobaczyć w stosunkowo prostym doświadczeniu" - opowiada w rozmowie z PAP współautor badań, doktorant Michał Jachura z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Nowa technika pomiarowa umożliwiła przy okazji rejestrację pierwszego hologramu pojedynczej cząstki światła. Praca polskich badaczy - wszyscy autorzy związani byli z Uniwersytetem Warszawskim - ukazała się w prestiżowym czasopiśmie "Nature Photonics" .

"Nie jesteśmy pierwszą grupą na świecie, która pokazała, że fazę funkcji falowej fotonu można bezpośrednio zmierzyć. Wcześniejsza metoda - sprzed 5 lat - nie była jednak aż tak elegancka i namacalna. Pokazywała jedynie, że jeśli bardzo się postaramy, dobierzemy się do fazy fotonu. Nasza praca pokazuje zaś, że żeby faza fotonu się ujawniła, wystarczy wykonać prosty eksperyment, do którego układ doświadczalny zmieści się w każdym laboratorium - na ćwiartce stołu optycznego" - mówi Jachura.

„W stosunkowo prostym eksperymencie zmierzyliśmy i zobaczyliśmy coś, co dostrzec jest bardzo trudno: kształt frontów falowych pojedynczego fotonu” - dodaje współautor artykułu dr Radosław Chrapkiewicz.

NA RAZIE TO RACZEJ ZABAWA, ALE ZASTOSOWANIA - W DRODZE

Jachura nie wyklucza, że badania z tego obszaru mogą się przydać w kryptografii kwantowej. "Tam, aby kodować informacje, schodzi się do poziomu pojedynczych fotonów. A jeśli chcemy kodować informację w fotonie, warto wiedzieć o nim jak najwięcej - m.in. to, gdzie jest on zlokalizowany, a dokładniej, jaką ma przestrzenną amplitudę i fazę. Im więcej będziemy mieli do dyspozycji efektywnych metod na charakteryzację pojedynczych fotonów, tym będziemy mieć większą szansę, by znaleźć dla nich komercyjne zastosowania" - uważa doktorant.

Wyjaśnia, że informacje możemy kodować w świetle na trzy sposoby, gdyż ma ono trzy stopnie swobody. Pierwszy - to jest polaryzacja (wykorzystywana np. w okularach przeciwsłonecznych czy do stwarzania efektu głębi w filmach 3D). Jednak w niej informacji możemy zakodować bardzo mało. Drugi stopień swobody to jest kolor, związany z częstotliwością fali świetlnej. "Dzięki wykorzystaniu tego stopnia swobody działa telekomunikacja i internet. W różnych kolorach światła możemy wysyłać światłowodem zupełnie niezależnie informacje, co daje nam ogromną wydajność transferu danych" - podaje przykład Jachura. Trzeci stopień swobody zaś to stopień przestrzenny - to jak światło propaguje się w przestrzeni. A tego właśnie obszaru wiedzy o fotonie dotyczy odkrycie z UW. "Komunikacja przy użyciu przestrzennego stopnia swobody fotonu dopiero się rozwija. To temat szeroko eksplorowany - np. w przesyłaniu informacji na kosmiczne odległości" - podaje przykład Jachura.

Rozmówca PAP przyznaje, że na razie traktuje te badania jako zabawę. "Ale jeśli ktoś znajdzie dla tego zastosowanie i zrobi z tego wielkie rzeczy - będę się z tego tylko cieszył" - uśmiecha się badacz.

PAŁAC KULTURY I NAUKI NA FAZIE?

slowaKluczowe Tak wyglądałby hologram fotonu, na który nałożonoby fazę o kształcie Pałacu Kultury i Nauki. Źródło: FUWW doświadczeniu przeprowadzonym na UW produkowane były pary identycznych fotonów. Jeden z nich był polaryzowany w jednym kierunku i przechodził przez układ właściwie bez zmian, a drugi foton był polaryzowany prostopadle i przechodził przez soczewkę, przez co modyfikowana była jego faza. Polacy pokazali, że jeśli odpowiednio zaprojektuje się doświadczenie, można między tymi fotonami doprowadzić do znanego od kilku dekad zjawiska interferencji dwufotonowej. Potem wystarczy sfotografować fotony, które przejdą przez układ i umiejętnie przetworzyć wyniki, a oczom ukaże się niezwykły obraz, z którego można wyczytać, jaką fazę dodano w eksperymencie. "Chcieliśmy nawet nałożyć na charakteryzowany foton fazę w kształcie Pałacu Kultury i Nauki, ale trudno by nam było skonstruować soczewkę o takich właściwościach. Do celów demonstracyjnych zastosowaliśmy więc po prostu soczewkę paraboliczną" - zdradza Jachura.

PIERWSZY HOLOGRAM FOTONU

slowaKluczowe Schemat aparatury użytej do rejestracji hologramu pojedynczego fotonu na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. (Doświadczenie zaczynano od dwóch fotonów o płaskich frontach falowych i prostopadłych polaryzacjach. Różna polaryzacja pozwalała rozdzielać fotony w odpowiednim krysztale i jeden z nich czynić „nieznanym” poprzez wykrzywienie jego frontów falowych za pomocą soczewki cylindrycznej. Po odbiciu od zwierciadeł oba fotony kierowano ku „płytce światłodzielącej”, której rolę pełnił kryształ kalcytu. Nie zmieniał on kierunku biegu fotonów spolaryzowanych pionowo, za to odchylał fotony spolaryzowane poziomo; aby wybór każdej drogi był jednakowo prawdopodobny i kryształ rzeczywiście działał jak płytka światłodzieląca, płaszczyzny polaryzacji fotonów skręcano przed nim o 45 stopni. Eksperyment był powtarzany wielokrotnie, zawsze z dwoma fotonami o cechach identycznych jak we wcześniejszym pomiarze.) Źródło: FUW/dualcolor.pl/jch Metoda, jaką zastosowali badacze, jest tak podobna do metod stosowanych w holografii, że można powiedzieć, iż Polacy zarejestrowali pierwszy hologram pojedynczej cząstki światła. A to wydawało się dotąd niemożliwe.

Wykonanie hologramu polega na tym, że na dobrze znaną, niezaburzoną falę świetlną (odniesienia) nakłada się drugą falę o tej samej długości, lecz odbitą od obiektu trójwymiarowego (a zatem z grzbietami i dolinami fali świetlnej poprzesuwanymi w różnym stopniu w różnych punktach obrazu). Dochodzi do interferencji, która wskutek różnic w fazach obu fal tworzy skomplikowany układ prążków. Tak zarejestrowany hologram wystarczy oświetlić wiązką odniesienia, żeby odtworzyć przestrzenną strukturę frontów falowych światła odbitego od obiektu, a tym samym jego trójwymiarowy kształt.

Wydawałoby się, że podobny mechanizm powinien działać także wtedy, gdy liczbę fotonów tworzących obie fale zredukuje się do minimum, a więc do jednego fotonu odniesienia i jednego odbitego od obiektu. Tak się jednak nie dzieje. Faza fali pojedynczego fotonu wciąż fluktuuje, co uniemożliwia klasyczną interferencję z innym fotonem. Fizycy z FUW stali więc przed zadaniem pozornie niemożliwym. Spróbowali jednak rozwiązać problem w inny sposób i zamiast klasycznej interferencji pól elektromagnetycznych podjęli próbę zarejestrowania innej interferencji, kwantowej, w której interferowałyby funkcje falowe fotonów.

slowaKluczowe Dr Radosław Chrapkiewicz (po prawej) i doktorant Michał Jachura przy aparaturze do rejestrowania hologramów pojedynczych fotonów na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Źródło: FUW, Grzegorz Krzyżewski "Z naszych analiz wyłonił się dość niespodziewany wniosek: okazało się, że gdy dwa fotony interferują kwantowo, przebieg tej interferencji zależy od kształtów ich frontów falowych” - mówi dr Radosław Chrapkiewicz.

Eksperyment opisany na łamach "Nature Photonics” przeprowadzili dr Radosław Chrapkiewicz i mgr Michał Jachura pod kierownictwem dr. hab. Wojciecha Wasilewskiego i prof. Konrada Banaszka. Zarejestrowanie hologramu fotonu oznacza początek nowego rodzaju holografii: holografii kwantowej, która jest nowym spojrzeniem na świat zjawisk kwantowych.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl, Ludwika Tomala



Przeczytaj więcej:

Brak komentarzy. Może czas dodać swój?

Dodaj komentarz

Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.

Oceny

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się , żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?
30,130,587 unikalne wizyty