Partnerzy

Astro-Miejsca


URANIA

astroturystyka

100 lat IAU

IAU

Centrum Nauki Kepler

Planetarium Wenus

ERC

Centrum Nauk Przyrodniczych

Orion,serwis,astronomii,PTA

POLSA

Astronomia Nova

Astronarium

forum astronomiczne

IPCN

Portal AstroNet

Puls Kosmosu

Forum Meteorytowe

kosmosnautaNET

kosmosnautaNET

Nauka w Polsce

astropolis

astromaniak

PTMA

PTR

heweliusz

heweliusz

ESA

Astronomers Without Borders

Hubble ESA

Space.com

Space Place

Instructables

Tu pełno nauki

Konkursy

Olimpiady Astronomiczne
Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej. Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej. Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim. Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii. Olimpiady Astronomiczne


Urania Postępy Astronomii - konkurs dla szkół


astrolabium

Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Zobacz szczegóły »

astrolabium

konkurs, astronomiczny

AstroSklepy

Serwis Astro - 30 lat AstroDoświadczenia!

Astro Schopy
 Firma ScopeDome

Planeta Oczu

Astrocentrum

Wszystko o Nas

Logo SA GW, autor Jacek Patka





Forum Astronomiczne PL


BOINC

Classroom

FB

Księżyc


Data: 29-3-2024 08:57:39

faza

Słońce

Na niebie


La Lune

Mapa Nieba

Stellarium Web

TheSkyLive

Położenie JWST
Where is WEBB


ARTEMIS
ARTEMIS-1


Położenie ISS
The current position of the ISS
tranzyty ISS


The current position of the ISS

Misja KEPLER

ZOONIVERSE odkrywanie planet

EPUP
5282 planet

Astropogoda

Pogoda



sat24, chmury, pogoda


wyładowania atmosferyczne


III Prawo Keplera




Czytelnia


dwumiesięcznik

Urania, numery archiwalne,przedwojenne

Light Pollution

M-WiFi

gwiazdy,zmienne,poradnik,gazeta,pdf,astronomia,pomiary

vademecum, miłośnika, astronomii, dwumiesięcznik, astronomia

astronomia amatorska

Astronautilius

KTW'

kreiner, ziemia i wszechświat

poradnik, miłośnika, astronomii, książka, Tomasz, Rożek

poradnik, miłośnika, astronomii, książka, Rudż, Przemysław

atlas, nieba, książka, astronomia

atlas, księżyca, książka, astronomia

Poradnik Miłośnika Astronomii

Mądre Książki

Losowa Fotka

Ultrachłodny karzeł i siedem planet

esoW wyjątkowo bogatym systemie planetarnym znaleziono planety wielkości Ziemi i z przyjemną temperaturą

TRAPPIST-1,siedem egzoplanet Artystyczne wizualizacje planet w systemie TRAPPIST-1 i skalistych planet Układu Słonecznego
Infografika prezentuje artystyczne ilustracje możliwego wyglądu siedmiu planet krążących wokół gwiazdy TRAPPIST-1 ? uwzględniając możliwość występowania oceanów wody ? a także zdjęcia skalistych planet w naszym Układzie Słonecznym. Dla porównania podano także informacje o rozmiarach i okresach orbitalnych dla wszystkich planet. Wszystkie planety w układzie TRAPPIST-1 mają mniej więcej rozmiar Ziemi.
Źródło: NASA
Astronomowie znaleźli system z siedmioma planetami wielkości Ziemi, położony zaledwie 40 lat świetlnych od nas. Do okrycia użyto teleskopów naziemnych i kosmicznych, w tym - należącego do ESO - Bardzo Dużego Teleskopu (VLT). Wszystkie planety wykryto, gdy przechodziły przed swoją gwiazdą, ultrachłodnym karłem znanym jako TRAPPIST-1. Według publikacji, która ukaże się dzisiaj w czasopiśmie ?Nature?, trzy planety są położone w ekosferze i mogą posiadać oceany wody na swoich powierzchniach, co zwiększa szanse na to, iż ten system planetarny może być siedliskiem dla życia. Układ ma także największą liczbę planet wielkości Ziemi, spośród znalezionych do tej pory, a także największą liczbę światów mogących posiadać ciekłą wodę na powierzchni.


Astronomowie korzystający z teleskopu TRAPPIST?South w Obserwatorium La Silla, Very Large Telescope (VLT) w Obserwatorium Paranal (należącego do ESO) i Kosmicznego Teleskopu Spitzera (należącego do NASA), a także z innych teleskopów na całym świecie [1], potwierdzili istnienie co najmniej siedmiu małych planet krążących wokół chłodnego czerwonego karła TRAPPIST-1. Wszystkie te planety, nazwane TRAPPIST-1 b, c, d, e, f, g oraz h, w kolejności rosnącej odległości od gwiazdy, mają rozmiary podobne do Ziemi [3].

Obserwacje osłabień światła gwiazdy spowodowane przez każdą z siedmiu planet podczas przechodzenia przed gwiazdą ? co określane jest jako "tranzyt" ? pozwoliły astronomom ustalić informacje o rozmiarach planet, ich budowie i orbitach [4]. Okazało się, że co najmniej sześć wewnętrznych planet jest porównywalnych do Ziemi, zarówno pod względem rozmiarów, jak i temperatury.

TRAPPIST-1,siedem egzoplanet Porównanie systemu TRAPPIST-1 z wewnętrznym Układem Słonecznym i z księżycami galileuszowymi Jowisza
Diagram porównuje orbity nowo odkrytych planet wokół słabej czerwonej gwiazdy TRAPPIST-1 z galileuszowymi księżycami Jowisza oraz z wewnętrznym Układem Słonecznym. Wszystkie planety odkryte w TRAPPIST-1 mają orbity znacznie bliższe swojej gwieździe niż orbita Merkurego wokół Słońca, ale ich gwiazda jest znacznie słabsza, zatem są pod wpływem podobnego poziomu promieniowania co Wenus, Ziemi i Mars w Układzie Słonecznym.
Źródło: ESO/O. Furtak

Główny autor publikacji, Michaël Gillon ze STAR Institute na University of Liege w Belgii, jest zadowolony z odkrycia: ?To niesamowity system planetarny ? nie tylko dlatego, że znaleźliśmy tak wiele planet, ale ponieważ wszystkie one są zaskakująco podobne rozmiarami do Ziemi!?

Z masą zaledwie 8% masy Słońca, TRAPPIST-1 jest bardzo mała w kategorii gwiazd ? marginalnie większa niż planeta Jowisz ? i chociaż świeci blisko nas, w konstelacji Wodnika, wydaje się bardzo słaba. Astronomowie przypuszczali, że tego typu małe gwiazdy mogą posiadać wiele planet wielkości Ziemi na ciasnych orbitach, co by czyniło je obiecującymi celami w poszukiwaniach życia pozaziemskiego, ale TRAPPIST-1 jest pierwszym odkrytym tego typu systemem.

Współautor publikacji, Amaury Triaud, wyjaśnia: ?Energia wypromieniowywana z małej gwiazdy, takiej jak TRAPPIST-1, jest znacznie słabsza niż ze Słońca. Planety misuałyby mieć orbity znacznie bliższe niż w Układzie Słonecznym, jeśli miałaby na nich występować woda na powierzchni. Na szczęście wydaje się, że tego typu zwartą konfigurację właśnie widzimy wokół TRAPPIST-1!?

Zespół badawczy ustalił, że wszystkie planety w tym systemie są podobne rozmiarami do Ziemi i Wenus w Układzie Słonecznym, albo nieco mniejsze. Wyznaczenia gęstości sugerują, że co najmniej sześć wewnętrznych planet jest prawdopodobnie skalistych.

Orbity planet są niewiele większe niż w systemie galileuszowych księżyców Jowisza i znacznie mniejsze niż orbita Merkurego wokół Słońca. Jednak mały rozmiar i niska temperatura TRAPPIST-1 oznacza, że ilość energii dostarczanej planetom jest podobna do otrzymywanej przez wewnętrzne planety Układu Słonecznego. TRAPPIST-1 c, d oraz f otrzymują podobne ilości energii co odpowiednio Wenus, Ziemia i Mars.

TRAPPIST-1,7 planet,egzoplanety Orbity siedmiu planet wokół TRAPPIST-1
Rysunek pokazuje względne rozmiary orbit siedmiu planet krążących wokół ultrachłodnego karła TRAPPIST-1. Zacieniony obszar to rozmiar ekosfery, w której na planetach mogą istnieć oceany płynnej wody. Orbita najbardziej zewnętrznej planety, TRAPPIST-1 h, nie jest obecnie dobrze znana. Kropkowana linia pokazuje alternatywne granice ekosfery przy innych założeniach teoretycznych.
Źródło:ESO/M. Gillon et al.

Wszystkie siedem planet odkrytych w tym systemie może potencjalnie posiadać ciekłą wodę na swoich powierzchniach, ale odległości orbitalne czynią niektóre z nich lepszymi kandydatkami niż pozostałe. Modele klimatyczne sugerują, że najbardziej wewnętrzne planety, TRAPPIST-1 b, c oraz d, prawdopodobnie są zbyt gorące, aby mieć wodę w stanie ciekłym, z wyjątkiem być może małych fragmentów swoich powierzchni. Odległość orbitalna najbardziej zewnętrznej planety, TRAPPIST-1 h, jest niepotwierdzona, ale przypuszczalnie znajduje się zbyt daleko i jest zbyt zimna na wodę w stanie ciekłym ? zakładając, że nie zachodzą alternatywne procesy ją ogrzewające [5]. Jednak TRAPPIST-1 e, f oraz g stanowią Świętego Graala łowców planet, ponieważ krążą w ekosferze i mogą posiadać wodne oceany na powierzchni [6].

Nowe odkrycie czyni system TRAPPIST-1 bardzo ważnym celem dla przyszłych badań. Kosmiczny Teleskop Hubble?a jest już używany do poszukiwania atmosfer wokół planet, a członek zespołu badawczego, Emmanuël Jehin, ekscytuje się przyszłymi możliwościami: ?Nadchodząca generacja teleskopów, takich jak budowany przez ESO Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski oraz budowany przez NASA/ESA/CSA Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, spowoduje, że będziemy w stanie szukać wody, a być może nawet oznak życia na tych światach.?

Uwagi

[1] Oprócz Kosmicznego Teleskopu Spitzera (należącego do NASA) badacze użyli także wielu instrumentów naziemnych: TRAPPIST?South w Obserwatorium La Silla (należącym do ESO) w Chile, HAWK-I na Bardzo Dużym Teleskopie (należącym do ESO) w Chile, TRAPPIST?North w Maroku, 3,8-metrowego UKIRT na Hawajach, 2-metrowego teleskopu Liverpool i 4-metrowego Teleskopu Williama Herschela na La Palma na Wyspach Kanaryjskich oraz 1-metrowego teleskopu SAAO w RPA.

[2] TRAPPIST?South (TRAnsiting Planets and PlanetesImals Small Telescope?South) jest belgijskim 0,6-metrowym teleskopem robotycznym, należącym do University of Liege i pracującym w Obserwatorium La Silla w Chile. Większość swojego czasu spędza na monitorowaniu światła od około 60 najbliższych ultrachłodnych karłów i brązowych karłów (?gwiazd?, które nie mają wystarczająco dużej masy, aby rozpocząć trwałe reakcje fuzji jądrowej w swoich wnętrzach), poszukując dowodów na tranzyty planet. TRAPPIST?South, a także bliźniaczy TRAPPIST?North, są prekursorami systemu SPECULOOS, instalowanego obecnie w Obserwatorium Paranal.

[3] W pierwszej połowie 2016 roku zespół astronomów, również kierowany przez Michaëla Gillona, ogłosił odkrycie trzech planet wokół TRAPPIST-1. Zintensyfikowano potem obserwacje, głównie ze względu na znaczący potrójny tranzyt, który zaobserwowano instrumentem HAWK-I na teleskopie VLT. Tranzyt ten pokazał wyraźnie, że gwiazdę okrąża przynajmniej jeszcze jedna nieznana planeta. Historyczna krzywa blasku pokazuje po raz pierwszy trzy planety o wielkości i temperaturze ziemskiej, z których dwie znajdują się w ekosferze, przechodzące przed swoją gwiazdą w tym samym czasie!

[4] Jest to jedna z podstawowych metod, których astronomowie używają do identyfikowania istnienia planet wokół gwiazd. Obserwują światło pochodzące od gwiazdy, aby sprawdzić czy jest blokowane przez planetę przechodzącą przed swoją gwiazdą macierzystą na linii widzenia z Ziemi ? jak mówią astronomowie: dokonującą tranzytu. Jeśli planeta okrąża swoją gwiazdę, spodziewamy się regularnych, niewielkich spadków jasności gwiazdy w momentach gdy przechodzi przed nią planeta.

[5] Tego typu procesy mogą obejmować rozgrzewanie pływowe, w którym grawitacyjne oddziaływanie TRAPPIST-1 powoduje, że planeta okresowo deformuje się, co prowadzi do wewnętrznych sił tarcia i generowania ciepła. To właśnie ten proces stoi za aktywnym wulkanizmem na jowiszowym księżycu Io. Jeśli TRAPPIST-1 h zachowała pierwotną, bogatą w wodór atmosferę, tempo utraty ciepła może być bardzo małe.

[6] Odkrycie reprezentuje także największy łańcuch egzoplanet krążących prawie w rezonansie ze sobą. Astronomowie starannie zmierzyli jak długo każdej planecie zajmuje pokonanie całej orbity dookoła ? czyli okres obiegu ? a następnie obliczyli stosunki okresów każdej z planet i jej kolejnej, odleglejszej sąsiadki. Najbardziej wewnętrzne sześć planet ma stosunki okresów bardzo bliskie prostym proporcjom typu 5:3 lub 3:2. Oznacza to, że planety najprawdopodobniej uformowały się dalej od swojej gwiazdy, a następnie przemieściły się do wnętrza układu, do obecnej konfiguracji. Jeśli tak było, mogą być bogatymi w gazy światami o małej gęstości, z lodowymi powierzchniami lub atmosferami.

Więcej informacji

Wyniki badań zaprezentowano w artykule pt. ?Seven temperate terrestrial planets around the nearby ultracool dwarf star TRAPPIST-1?, M. Gillon et al., który ukaże się w czasopiśmie Nature.

Skład zespołu badawczego: M. Gillon (Université de Liege, Liege, Belgia), A. H. M. J. Triaud (Institute of Astronomy, Cambridge, Wielka Brytania), B.-O. Demory (University of Bern, Bern, Szwajcaria; Cavendish Laboratory, Cambridge, Wielka Brytania), E. Jehin (Université de Liege, Liege, Belgia), E. Agol (University of Washington, Seattle, USA; NASA Astrobiology Institute's Virtual Planetary Laboratory, Seattle, USA), K. M. Deck (California Institute of Technology, Pasadena, CA, USA), S. M. Lederer (NASA Johnson Space Center, Houston, USA), J. de Wit (Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, MA, USA), A. Burdanov (Université de Liege, Liege, Belgia), J. G. Ingalls (California Institute of Technology, Pasadena, California, USA), E. Bolmont (University of Namur, Namur, Belgium; Laboratoire AIM Paris-Saclay, CEA/DRF - CNRS - Univ. Paris Diderot - IRFU/SAp, Centre de Saclay, Francja), J. Leconte (Univ. Bordeaux, Pessac, Francja), S. N. Raymond (Univ. Bordeaux, Pessac, Francja), F. Selsis (Univ. Bordeaux, Pessac, Francja), M. Turbet (Sorbonne Universités, Paris, Francja), K. Barkaoui (Oukaimeden Observatory, Marrakesh, Maroko), A. Burgasser (University of California, San Diego, California, USA), M. R. Burleigh (University of Leicester, Leicester, Wielka Brytania), S. J. Carey (California Institute of Technology, Pasadena, CA, USA), A. Chaushev (University of Leicester, Wielka Brytania), C. M. Copperwheat (Liverpool John Moores University, Liverpool, Wielka Brytania), L. Delrez (Université de Liege, Liege, Belgia; Cavendish Laboratory, Cambridge, Wielka Brytania), C. S. Fernandes (Université de Liege, Liege, Belgia), D. L. Holdsworth (University of Central Lancashire, Preston, Wielka Brytania), E. J. Kotze (South African Astronomical Observatory, Kapsztad, RPA), V. Van Grootel (Université de Liege, Liege, Belgia), Y. Almleaky (King Abdulaziz University, Jeddah, Arabia Saudyjska; King Abdullah Centre for Crescent Observations and Astronomy, Makkah Clock, Arabia Saudyjska), Z. Benkhaldoun (Oukaimeden Observatory, Marrakesz, Maroko), P. Magain (Université de Liege, Liege, Belgia) oraz D. Queloz (Cavendish Laboratory, Cambridge, Wielka Brytania; Astronomy Department, Geneva University, Szwajcaria).

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Wspiera je 16 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada teleskop VLT (Very Large Telescope - Bardzo Duży Teleskop), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest głównym partnerem ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. Z kolei na Cerro Armazones, niedaleko Paranal, ESO buduje 39-metrowy teleskop E-ELT (European Extremely Large Telescope - Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski), który stanie się ?największym okiem świata na niebo?.


Podróż z Ziemi do TRAPPIST-1
nimowana podróż z Ziemi do systemu TRAPPIST-1, przelatują po drodze obok Księżyca. Gwiazdy w filmie są umiejscowione zgodnie z rzeczywistością, a wygląd gwiazdozbioru Wodnika, w którym widoczny jest system planetarny, zmienia się w trakcie lotu przez pobliski Wszechświat. Niewielki ultrachłodny karzeł TRAPPIST-1 jest tak słaby, że nie widać go aż nie dotrzemy całkiem blisko. Wtedy też dostrzeżemy siedem planet krążących po orbitach wokół niego.
Wizja artystyczna zaprezentowana w filmie jest oparta na znanych parametrach fizycznych planet i gwiazd. Wykorzystano wielką bazę danych o obiektach we Wszechświecie.
Źródło: ESO/L. Calçada/spaceengine.org

Linki

Kontakt

Krzysztof Czart
Urania - Postępy Astronomii
Toruń, Polska



Brak komentarzy. Może czas dodać swój?

Dodaj komentarz

Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.

Oceny

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się , żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?
30,131,744 unikalne wizyty