Oto kolejny w tym roku zestaw wydarzeń astronomicznych tym razem na maj 2010r. niełatwe w tym miesiącu będzie obserwowanie meteorów. Pomimo, że mamy w tym miesiącu dwa roje w okolicach Ziemi, to jednak pierwszy jest trudny w obserwacji, a drugiemu przeszkodzi Księżyc. Do wytrwałych świat należny.

Mars jest coraz słabiej widoczny, szansa na szczegóły na jego powierzchni jest jest bliska żadnej. Za to Saturn jest gościem przez całą noc, a nad ranem Jowisz pokazuje swój blask. Wieczorem, po zachodzie Słońca, możemy podziwiać jasną Wenus która właśnie skończyła pełnię.

Zapraszamy do polowań, dni cieplejsze sprzyjają wieczornym poszukiwaniom.

---

Słońce

Wznosi się po ekliptyce nadal coraz wyżej ponad równik niebieski, w związku z czym dzień jest coraz dłuższy i w ciągu miesiąca przybywa go o ponad godzinę: w Warszawie 1 maja Słońce wschodzi o 3^h06^m, zachodzi o 18^h01^m, a 31 maja wschodzi o 2^h22^m, zachodzi o 18^h46^m.

W maju Słońce wstępuje w znak Bliźniąt.

Księżyc

Bezksiężycowe noce wystąpią w połowie maja, gdyż kolejność faz Księżyca jest w tym miesiącu następująca: ostatnia kwadra 6^d04^h15^m, nów 14^d01^h04^m, pierwsza kwadra 20^d23^h43^m i pełnia 27^d23^h07^m. W apogeum Księżyc znajdzie się 6^d21^h54^m a w perygeum 20^d08^h40^m.

Planety, planety karłowate i planetoidy

Merkury znajduje się na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczny.

Wieczorem, nisko nad północnozachodnim horyzontem można obserwować Wenus. Przez cały miesiąc jej wysokość nad horyzontem, mierzona w godzinę po zachodzie Słońca, będzie wynosić jedynie 15°, jednak jasność planety, wynosząca aż -4^m, powinna umożliwić dostrzeżenie jej na tle zorzy wieczornej. Przez teleskop można będzie zaobserwować tarczę Wenus o średnicy 12'' w fazie zmniejszającej się po pełni.

Wieczorem, wysoko na niebie, na granicy gwiazdozbiorów Raka i Lwa, widoczny jest Mars świecący z jasnością zaledwie +1^m. Dostrzeżenie jakichkolwiek szczegółów na tarczy planety, o średnicy zaledwie 6'', będzie raczej niemożliwe, jednak wyraźna będzie największa w 2010 r. faza, wynosząca aż 90%.

Jowisz wschodzi nad ranem niedługo przed wschodem Słońca, świecąc z jasnością -2,2^m. W ciągu miesiąca wysokość planety nad południowowschodnim horyzontem, mierzona na początku świtu cywilnego, wzrasta jednak od zaledwie 4° do 13°, dzięki czemu pod koniec maja jej obserwacje na tle zorzy porannej powinny stać się możliwe.

Wieczorem, wysoko na niebie w gwiazdozbiorze Panny, zobaczymy Saturna świecącego z jasnością +0,9^m.

Uran i Neptun przebywają na niebie w pobliżu Słońca i są niewidoczne.

Planeta karłowata (134340) Pluton widoczna jest przez całą noc w gwiazdozbiorze Strzelca, jednakże jej jasność wynosi jedynie 14,2^m i do jej zaobserwowania niezbędny jest teleskop o średnicy zwierciadła przynajmniej 25 cm.

Planeta karłowata (1) Ceres widoczna jest w drugiej połowie nocy w gwiazdozbiorze Strzelca jako „gwiazda” o jasności rosnącej w ciągu miesiąca od 8,1^m do 7,5^m:

1 V: 18^h19,4^m, -22°39'; 11 V: 18^h17,5^m, -23°10'; 21 V: 18^h13,0^m, -23°45'; 31 V: 18^h06,0^m, -24°21'.

W maju w pobliżu opozycji znajdują się jasne planetoidy (jaśniejsze od 9,0^m):

(2) Pallas, (jasność od 8,7^m do 9,0^m): 1 V: 15^h37,7^m, +23°53'; 11 V: 15^h29,5^m, +25°21'; 21 V: 15^h21,1^m, +26°12'; 31 V: 15^h13,6^m, +26°26'.

(4) Vesta, (jasność od 7,3^m do 7,7^m): 1 V: 9^h55,3^m, +21°10'; 11 V: 10^h02,9^m, +20°11'; 21 V: 10^h12,4^m, +19°01'; 31 V: 10^h23,5^m, +17°41'.

Meteory

W dniach od 3 do 12 maja promieniują meteory z roju eta Lirydów (ELY), związanego z kometą C/1983 H1 (IRAS-Araki-Alcock). Maksimum aktywności roju przypada w tym roku w dniu 9 maja o godzinie 7 UT. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Lutni i ma współrzędne: α = 19,1^h, δ = +44°. Rój jest, jak dotąd, znany głównie z obserwacji fotograficznych i wymaga starannych obserwacji. W jego obserwacjach nie będzie przeszkadzał zbliżający się do nowiu Księżyc.

W dniach od 19 kwietnia do 28 maja promieniują meteory z roju eta Akwarydów (ETA), związanego z kometą Halley'a, we wstępującym węźle jej orbity (obserwowany był już w VII w. w Chinach). W roju tym obserwuje się jasne, szybkie meteory, pozostawiające bardzo długie ślady. Maksimum aktywności roju przypada w tym roku w dniu 6 maja. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Wodnika i ma współrzędne: α = 22,5^h, delta; = -1°. Niestety, tegorocznym obserwacjom będzie przeszkadzał Księżyc w ostatniej kwadrze.

5^d

Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej.

5^d04^h

Minimalna libracja Księżyca (3,2°) w kierunku Mare Australe (zacienione).

5^d23^h23^m

Gwiazda zmienna zaćmieniowa U Oph osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9^m do 6,6^m

7^d06^h

Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 3°.

7^d22^h49^m

Gwiazda zmienna δ Cep (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5^m).

9^d14^h

Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 5°.

9^d21^h

Złączenie Urana z Księżycem w odl. 5°.

11^d00^h

Merkury nieruchomy w rektascensji.

11^d20^h

Maksymalna libracja Księżyca (8,1°) w kierunku krateru Schickard (oświetlony).

12^d

Gwiazda zmienna długookresowa T Her (miryda) (18^h09,1^m, +31°01') osiąga maksimum jasności (8,0^m).

12^d14^h

Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 7°.

13^d

Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej.

15^d20^h54^m

Gwiazda zmienna η Aql (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5^m).

16^d09^h

Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 0,4°.

18^d11^h

Minimalna libracja Księżyca (2,6°) w kierunku Sinus Iridium (zacieniona).

20^d08^h

Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 5°.

21^d

Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej.

21^d03^h33^m

Słońce wstępuje w znak Bliźniąt, jego długość ekliptyczna wynosi wtedy 60°.

22^d23^h

Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 8°.

23^d01^h09^m

Gwiazda zmienna η Aql (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5^m) .

24^d

Gwiazda zmienna długookresowa R Vir (miryda) (12^h38,5^m, +6°59') osiąga maksimum jasności (6,9^m) .

24^d01^h12^m

Gwiazda zmienna δ Cep (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5^m) .

25^d04^h

Maksymalna libracja Księżyca (7,6°) w kierunku Mare Humboldtianum (oświetlone).

26^d02^h

Merkury w maksymalnej elongacji zachodniej od Słońca w odległości 25°07'.

27^d

Gwiazda zmienna długookresowa V Cas (miryda) (23^h11,6^m, +59°42') osiąga maksimum jasności (7,9^m).

29^d

Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej.

30^d

Gwiazda zmienna długookresowa R Tri (miryda) (2^h37,0^m, +34°16') osiąga maksimum jasności (6,2^m) .

31^d15^h

Saturn nieruchomy w rektascensji.

31^d21^h

Neptun nieruchomy w rektascensji.

UWAGA:

Momenty wszystkich zjawisk podane są w czasie uniwersalnym UT (Greenwich).

Aby otrzymać datę w obowiązującym w maju w Polsce „czasie letnim”, należy dodać 2 godziny.

Momenty złączeń planet z Księżycem podane są dla współrzędnych Warszawy. Dla każdego złączenia podano momenty największego zbliżenia obiektów na niebie. Podane są wszystkie złączenia, nie tylko widoczne w Polsce.

Współrzędne równikowe podane są dla Epoki 2000.0.

Opracował: dr Tomasz Ściężor
Więcej szczegółów na stronie Uranii