| EPUP |
| 7582 planet |
Prawie każdy z nas, przynajmniej raz w dzieciństwie, marzył o locie w kosmos. O byciu astronautą, dryfowaniu w stanie nieważkości i obserwowaniu Ziemi z orbity. Te marzenia, choć uniwersalne, często wydają się odległe. A co, jeśli istniałaby realna, strategiczna inwestycja, która przybliża je polskim uczniom, budując fundamenty pod przyszłe kadry dla dynamicznie rozwijającego się sektora kosmicznego?
Spoglądając w nocne niebo, można odnieść wrażenie, że patrzymy na majestatyczny, ale niezmienny obraz. Przez tysiąclecia gwiazdy i galaktyki wydawały się ludzkości stałymi punktami odniesienia w kosmicznej pustce. Jednak w rzeczywistości wszechświat jest dynamicznym miejscem, pełnym gwałtownych zdarzeń, subtelnych zmian i obiektów w nieustannym ruchu. Każdej nocy rozbłyskują i gasną supernowe, planetoidy przemierzają Układ Słoneczny, a odległe kwazary pulsują energią.
Spójrz w górę w ciemną noc. Te spokojne, migoczące punkciki światła wydają się wieczne i niezmienne. To widok, który inspirował ludzkość od zarania dziejów. Ale to, co twoje oczy rejestrują, jest jedną z największych iluzji w naturze. Ten pozornie statyczny obraz jest w rzeczywistości starannie wyselekcjonowanym fragmentem kosmicznej prawdy, przefiltrowanym przez ograniczenia naszej biologii.
Drugiego grudnia 2025 roku minie dokładnie 30 lat, odkąd sonda kosmiczna SOHO rozpoczęła swoją misję. Planowano, że potrwa ona zaledwie dwa lata. Jednak ten niestrudzony obserwator Słońca działa do dziś, stając się jedną z najdłużej funkcjonujących misji kosmicznych w historii. Jej historia to opowieść o genialnej improwizacji i nieoczekiwanych odkryciach, które na zawsze zmieniły nasze postrzeganie najbliższej gwiazdy. Ta niezwykła długowieczność pozwoliła odkryć zaskakujące i przełomowe prawdy na temat Słońca. Oto pięć z nich.
Cel misji Hayabusa2 jest mniejszy, szybszy i groźniejszy niż sądzono
W weekend 4-metrowy Wieloobiektowy Teleskop Spektroskopowy ( 4MOST ) pomyślnie zakończył pierwsze obserwacje testowe. Zainstalowany na Teleskopie do Astronomii w Zakresie Widoczności i Podczerwieni ( VISTA ), teleskopie Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) w Chile, 4MOST jest największym tego typu instrumentem do obserwacji nieba południowego. Oczekuje się, że w ciągu pierwszych pięciu lat działania zarejestruje i przeanalizuje światło ponad 25 milionów różnych obiektów, co pozwoli na odkrycie historii naszej galaktyki, zgłębienie tajemnic ciemnej materii i zbadanie pochodzenia gwiazd, a także na realizację wielu innych celów naukowych. 
Zaćmienie Słońca należy do najbardziej widowiskowych zjawisk astronomicznych. To widowiskowo zapiera dech każdemu widzowi. Zarówno temu doświadczonemu obserwatorowi nieba jak i temu zupełnie nieobeznanemu z astronomią. Historia naszej cywilizacji pamięta zakręty historii wywołane tym zjawiskiem. W linkach znajdziesz kilka przybliżeń historycznych
Korzystając z Bardzo Dużego Teleskopu (VLT), należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), astronomowie odkryli egzoplanetę krążącą wokół gwiazdy Barnarda, najbliższej względem Słońca pojedynczej gwiazdy. Nowo odkryta planeta ma masę co najmniej połowy masy Wenus, a rok na niej trwa zaledwie nieco więcej niż trzy ziemskie dni. Obserwacje sugerują także, że mogą istnieć trzy dodatkowe kandydatki na planety, na różnych orbitach wokół gwiazdy.
Supernowe Ic niosą w sobie dramatyczną historię związku pary gwiazd. Międzynarodowy zespół naukowców pod kierunkiem Polaków udowodnił, że aby powstał ten typ kosmicznego wybuchu, potrzebny jest niezbyt spokojny - jak na ludzkie standardy związków - układ gwiazd podwójnych.
Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT), należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), będący w trakcie budowy na chilijskiej pustyni Atakama, jest o krok bliżej ukończenia. Niemiecka firma SCHOTT odlała blank dla ostatniego z 949 segmentów zamówionych dla głównego zwierciadła teleskopu (M1). Ze średnicą ponad 39 metrów, M1 będzie zdecydowanie największym zwierciadłem kiedykolwiek zbudowanym dla teleskopu.
W serii badań zespół astronomów rzucił nowe światło na fascynujący i skomplikowany proces powstawania planet. Oszałamiające zdjęcia uzyskane przy pomocy Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) w Chile, należącego do ESO, pokazują jeden z największych w historii przeglądów dysków, w których formują się planet. Badania łączą obserwacje ponad 80 młodych gwiazd, wokół których mogą powstawać planety, dając astronomom bogactwo danych i unikalny wgląd w to, jak w różnych rejonach naszej galaktyki rodzą się planety.
Budowa Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu (ELT), należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), osiągnęła ważny etap. Dostarczono do ESO i wysłano od Chile pierwsze 18 segmentów głównego zwierciadła teleskopu (M1). Gdy dotrą do Chile, zostaną przetransportowane do budynku technicznego (ELT Technical Facility) w Obserwatorium Paranal na pustyni Atakama, gdzie zostaną pokryte specjalną powłoką, w ramach przygotowań do przyszłej instalacji na głównej strukturze teleskopu. M1 nie mogło być fizycznie przygotowane w jednym kawałku. Zamiast tego zawiera 798 indywidualnych segmentów ułożonych w heksagonalny wzór. Wyprodukowane zostaną dodatkowe 133 segmenty, aby ułatwić proces ponownego nanoszenia powłoki w przyszłości. Mając średnicę ponad 39 metrów, ELT będzie największym teleskopem zwierciadlanym na świecie.
Pogoda jaka jest każdy widzi, ale często potrzebujemy nieco więcej informacji aby przygotować się do spotkania z naturą. Wyjście do pracy, szkoły po zakupy czy na spacer poprzedzamy często sprawdzeniem jaka jest temperatura na dworze i czy wieje wiatr. Udając się gdzieś dalej sprawdzamy tez czy nasze przygotowanie się jest adekwatne do pogody tam na miejscu. I tu już ewidentnie warto skorzystać z wiarygodnych informacji a nie tylko z prognozy pogody w wiadomościach porannych. Zaglądamy wiec na strony internetowe i …. Zaczyna się szukanie. Gdzie to sprawdzić?
W tym znaczącym odkryciu astronomowie znaleźli dysk wokół młodej gwiazdy w Wielkim Obłoku Magellana, galaktyce sąsiadującej z naszą. Po raz pierwszy w historii odkryto tego typu dysk poza naszą galaktyką, identyczny jak dyski, w których tworzą się planet w Drodze Mlecznej. Nowe obserwacje ukazują młodą masywną gwiazdę, która rośnie i akreuje materię ze swojego otoczenia oraz tworzy torujący dysk.. Detekcja została dokonana przy pomocy Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) w Chile, w której Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) jest partnerem.
Wielu ludzi prędzej czy później zadaje sobie takie pytanie. Każdy, kto para się nauką, dochodzi do etapu gdy takie pytania pojawiają się w jego życiu. Zasadniczo sprowadza się do pytania: „dlaczego Wszechświat jest taki jaki jest?”. Odpowiedź nie jest taka oczywista jakby mogło się wydawać. Ale dzięki nauce wiemy jak szukać tej odpowiedzi. Czym innym jest znalezienie odpowiedzi a jeszcze czymś innym możliwość jej znalezienia.
Jak może brzmieć przestrzeń? NASA sztuka pomysłów, jak przekształcać kosmiczne widoki w dźwięki. Jedno z takich rozwiązań zaproponowali podczas hackathonu studenci Politechniki Warszawskiej - informuje uczelnia.
Na terenie Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach trwają od piątku zawody robotyczne European Rover Challenge. Na specjalnie zaprojektowanym torze marsjańskim rywalizuje 25 drużyn z 12 krajów.
Korzystając Bardzo Dużego Teleskopu (VLT), z należącego do ESO, astronomowie zaobserwowali dużą ciemną plamę w atmosferze Neptuna. Nieoczekiwanie przylega do niej mniejsza jasna plama. Jest to pierwszy raz, gdy udało się zaobserwować ciemną plamę na tej planecie prowadząc obserwacje teleskopem naziemnym. Tego rodzaju tymczasowe struktury na tle niebieskiego tła atmosfery Neptuna są zagadką dla astronomów, a nowe wyniki dostarczą kolejnych wskazówek odnośnie ich natury i pochodzenia.
Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT), budowany przez Europejskie Obserwatorium Południowe, to rewolucyjny teleskop naziemny, który będzie mieć 39-metrowe zwierciadło główne i stanie się największym teleskopem na świecie w zakresie widzialnym i podczerwonym: największym okiem świata na niebo. Budowa tego skomplikowanego technicznie przedsięwzięcia postępuje w dobrym tempie. Aktualnie ELT przekroczył 50% zaawansowania budowy.
Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) realizuje inwestycję modernizacji sieci globalnie rozmieszczonych sensorów optycznych służących do monitorowania obiektów w pobliżu Ziemi (głównie satelitów i śmieci kosmicznych). Projekt ten jest największą tego typu polską inwestycją astronomiczną od lat. Właśnie przeprowadziliśmy proces odbioru trzech nowych sensorów czyli zestawów teleskopów – są one nowoczesnymi, zaawansowanymi technologicznie, zdalnie sterowanymi robotami obserwacyjnymi pracującymi w układach czterech współpracujących układów optycznych.
We środę 21 czerwca po południu Słońce znajdzie się w punkcie Raka i tym samym zacznie się astronomiczne lato. Letnie noce to okazja do spojrzenia w niebo i obserwowania planet oraz innych obiektów na niebie.
Nie raz i nie dwa razy Sekcja Astronomiczna uczestniczyła w kampanii poszukiwania planetoid w ramach projektu International Astronomical Search Collaboration. Robimy to od lat by kolejne pokolenia żagańskich adeptów astronomii mogło spróbować czym jest prawdziwa astronomia. A jest to nauka w czystej postaci.
Europejska sonda kosmiczna Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) wykonała pierwsze pomiary naukowe, rejestrując pole magnetyczne - informują ESA i POLSA.
Bezzałogowa sonda kosmiczna JUICE, która ma zbadać środowisko wokół Jowisza, wystartowała w piątek z portu kosmicznego w Gujanie Francuskiej. Naukowy i techniczny udział w misji mają Polacy.
Przy pomocy Bardzo Dużego Teleskopu (VLT), należącego do ESO, dwa zespoły astronomów obserwowały skutki kolizji amerykańskiej sondy kosmicznej Double Asteroid Redirection Test (DART) z asteroidą Dimorphos. Kontrolowany impakt był testem obrony planetarnej, ale dał także astronomom unikalną szansę na dowiedzenie się więcej o budowie planetoidy, na podstawie wyrzuconej materii.
Najnowsze symulacje naszej kosmicznej okolicy wskazują, że wokół Drogi Mlecznej może być nawet kilkanaście niewielkich galaktyk czekających nadal na odkrycie. W międzynarodowym zespole badawczym są naukowcy z Polski – poinformowało Centrum Fizyki Teoretycznej PAN.
W całym Wszechświecie wszystko rodzi się, żyje i umiera. Różnica polega tylko na czasie jaki temu zostanie poświęcony. W przypadku gwiazd jest nie inaczej. A tempo, czas życia zależy od masy. Tak jak i ludzkim życiu otyły żyje krócej. Astronomowie ustalili, że cmentarzysko tych obiektów w 97% wypełnione jest białymi karłami. Musza to być więc niezwykle ważne obiekty by poznać procesy gwiazdowe. To jak praca archeologa, który z cmentarzy i szczątków naszych przodków dowiaduje się wszystkiego o całej naszej historii, również tej zapomnianej i niezwykle odległej w czasie.
H. Levy pisał w swoje książce „Niebo. Poradnik użytkownika”, że „Komety są jak koty. Mają ogony i robią co chcą”. Ten wybitny łowca i badacz komet, a przy tym niestrudzony popularyzator astronomii wiedział co mówi. Komety, znane od zarania dziejów ludzkości, a istniejące od początków Układu Słonecznego, napełniały nas trwogą, inspirowały artystów i naukowców oraz skrywały swoje tajemnice niezwykle umiejętnie.
Planetarium w Morskim Centrum Nauki jest już ukończone. To rozpięta na trzech kondygnacjach "lewitująca" kula, w której odbywać się będą pokazy związane m.in. z astronomią, fizyką, chemią i biologią.
