W czasie ostatniego konkursu SkyQuest wielka popularnością zaczęły cieszyć się obserwacje gwiazd zmiennych. Choć nie jest to łatwe zadanie, to w końcówce konkursu coraz więcej miłośników zaczęło zajmować się zmiennością gwiazd. I nie należy się temu dziwić.
W zasadzie każda gwiazda jest zmienna. Choć zmienność gwiazd została dość precyzyjnie określona. Nasze Słońce nie jest gwiazdą zmienną, choć większość z niezaznajomionych z tematem osób będzie sądziło zupełnie co innego. Jego zmienność zawiera się w granicach 0,1% w 11 cyklu zmienności aktywności magnetycznej, czyli niewiele. Dla mieszkańców Ziemi może to być znacząca zmiana. Odczuwamy to ostatnimi czasy coraz dotkliwiej.
Gwiazdy jednak potrafią być zmienne i to w znacznie większych skalach niż w przypadku naszego układu. W 1596 roku David Fabricius odkrył okresowe znikanie gwiazdy omikron Ceti (Wieloryba). Nazwana została Cudowną (miraculous). Ten moment uznaje się za początek badania gwiazd zmiennych, choć było to jeszcze przed era teleskopów. Wśród zmiennych znajdują się też supernowe. Wybitne zmienne, które dostrzegamy z niesłychanie dużych odległości, a to za sprawą skali zmian jasności. Widzimy więc, że badanie zmiennych może być ekscytujące i pełne niespodzianek.
Wśród gwiazd zmiennych znajdziemy zmienne fizycznie i zmienne geometrycznie. W tych pierwszych zmienność jasności związana jest ze zmianami fizycznymi zachodzącymi w samej gwieździe. W przypadku gwiazd zmiennych geometrycznie dochodzi do zaćmień, niesferycznego świecenia czy do mikrosoczewkowania grawitacyjnego.
Do badania zmiennych zachęca nas kolejne wydanie PROXIMY. Drugi numer czasopisma jest dostępny za darmo w formacie PDF. Przedstawiono tam klasyfikację gwiazd zmiennych i skupiono się na gwiazdach widocznych gołym okiem. Pierwszy numer czasopisma wydany został w lipcu. W skład zespołu redakcyjnego biuletynu wchodzą: Krzysztof Kida, Bogdan Kubiak, marian Legutko i Stanisław Świerczyński. A sam serwis internetowy Astronomuica.pl zawiera dużo więcej informacji i porad o badaniu gwiazd zmiennych. W dobie komputerów analiza wyników obserwacji jest znacznie prostsza. Ale nadal wymaga od obserwatora systematyczności i precyzji badań, a przede wszystkim doświadczenia, a to przychodzi z czasem. Jak pokazuje doświadczenie badanie gwiazd zmiennych jest wspaniałą przygodą astronomiczną. Od tej pory niebo już nigdy nie będzie dla nas takie samo. Koniec z jego stałością.
Przeczytaj więcej:
