Gdy pogoda na dworze taka, że psa z kulawą nogą na dwór nie wygonisz, nasz zespół poświęca czas na walkę z niewiedzą. To sobotnie spotkanie poświęciliśmy na jeden z najpiękniejszych działów astronomii amatorskiej, fotografii nieba.
Oglądając dzisiejsze fotografie nieba, każdy marzy by zrobić takie zdjęcie, choć jedno. Jak pokazały zajęcia sprawa nie jest taka beznadziejna, ale i nie jest to łatwe zadanie. Oczywiście zawsze na początku drogi możemy zacząć od astro-szkiców. I wielu wypadkach jest to najmniej kosztowne rozwiązanie. Nic jednak nie przychodzi za darmo. Astro-szkice wymagają równie dużego wysiłku jak fotografia. Choć w przypadku fotografii wydaje się, że komputer i kamera zrobią za nas najcięższą robotę, to często jesteśmy tu w poważnym błędzie.
Astroszkice sa ciągle w naszych planach i mamy nadzieję, że uda nam się je doprowadzić do skutecznej realizacji. Trzeba opanować sztukę proporcji i wiarygodności odwzorowania na czarnym kartonie tego, co widzą nasze oczy. Czasami jak patrzymy na gotowy efekt w Internecie to wydaje się, że wszystko jest takie łatwe, ale narysowanie kilku kropek gwiazd staje się zadaniem trudnym dla początkującego obserwatora. W sieci jest wiele poradników na ten temat, ale one za nas w nie wykonają tej najcięższej pracy – nauki, a przydałaby się też odrobina talentu.
Na spotkani przedstawiliśmy podstawowe wiadomości, od których trzeba zacząć. Dobrym źródłem wiedzy jest wspaniała książka traktująca o tym autorstwa Wiesława Skórzyńskiego „Astrofotografia czyli jak i czym fotografować nocne niebo i ciała niebieskie”. Zawsze, gdy zaczynamy przygodę z czymś nowym, warto najpierw na ten temat poczytać wszędzie gdzie tylko się da. A prawdziwy pasjonata winien też rozwijać swoją biblioteczkę amatora nieba, bo głowa nie śmietnik i miejsce w niej na wiele rzeczy musi się znaleźć.
Książka pokazuje wiele zagadnień, z jakimi trzeba się uporać by powstała pierwsza fotografia. I choć traktuje o fotografii na klasycznej kliszy, to jednak niedaleko jest nam do zastosowania kamer cyfrowych. Opracowania dotyczące najprostszych rozwiązań znajdziemy w licznych tekstach w Internecie:
Kamery do Astrofoto czy
Szkolne CCD. Ale głownie chodzi o zrozumienie idei stosowania fotografii w astronomii i rozpoczęcia przygody od najprostszych rozwiązań.
W książce tej znajdziemy wszystkie dane by zacząć fotografować niebo. Ważne jest też zrozumienie faktu różnicy fotografii klasycznej, codziennej, od astrofotografii. W nocy od gwiazd do naszej kamery dociera znacznie mniej światła. Urządzenia te nie są przystosowane do robienie zdjęć w takich warunkach. Ograniczenia te trzeba obejść i jest na to kilka sposobów. Ważnym problemem do pokonania jest ruch ziemi w przestrzeni, a dokładnie jej wirowanie, czego wynikiem jest ruch sfery niebieskiej. Kiedy zastosujemy najprostsze rozwiązanie obejścia ograniczenia sprzętowego kamery, przez zastosowanie długich czasów naświetlania, nasze punktowe obrazy gwiazd zmienią się w łuki, co nie wile ma wspólnego z tym, co widzimy naszymi oczyma. I tu rozwiązanie problemu jest również możliwe na kilka sposobów.
Pierwszym sposobem jest zastosowanie mechanizmów, które automatycznie i samodzielnie będą przemieszczały nasz aparat w ślad za ruchem sfery gwiazd. Wymaga to albo zakupu gotowych rozwiązań w postaci montażu z napędami, bądź wykonania urządzenia samemu. W tym drugim przypadku wykorzystamy pewne właściwości kamery, o których traktuje Pan Skórzyński. Samo urządzenie wielokrotnie było opisywane w różnych wydaniach, ale przytoczymy je za Vademecum miłośnika astronomii nr 2/2006 - rysunek poniżej.
Celem naszym stają się jednak zdjęcia o jakości osiągniętej przez
Damiana Peach choć naszemu koledze Krzyśkowi (
Fotki Krzyśka) nie wiele brakuje do tego mistrzostwa – no może takiego nieba jak ma Damian. Urządzenie pozwoli na długo czasowe naświetlenia zdjęć. Mamy nadzieję przygotować je na kolejne zajęcia.
Dla tych, którzy nie mają zacięcia majsterkowicza jest do zastosowania jeszcze inna metoda. Technika składania zdjęć jest szeroko stosowana w astrofotografii i to w zasadzie dzięki niej mam możliwość podziwiania tak pięknych obrazów kosmosu. Do jej stosowania wymagana jest znajomość technologii obrazów cyfrowych i jej obróbki na komputerze programami takimi jak RegiStack czy Irys. Również i tu czeka nas sporo pracy, ale właśnie na tym polega ta pasja.
W tym zakresie ma już pewne doświadczenie
Bartłomiej, który wykonał zdjęcia nieruchomym aparatem. Następnie przy pomocy programu Irys dokonał ich obróbki i złożenia. Dzięki temu na zdjęciu daje się zaobserwować mgławic M42 i M41 – gromada otwarta gwiazd. Gromady nie było zupełnie widać nieuzbrojonym okiem. Ale wykorzystanie 100 zdjęć z czasem naświetlania rzędu 8s. pozwoliło odkryć na nowo ten wyjątkowy obiekt. I w zasadzie taki jest sens astrofotografii. Z jednej strony chcemy podziwiać piękne obrazy kosmosu, al. Z drugiej strony, to dzięki fotografii możemy dokumentować zjawiska zachodzące w kosmosie czy wręcz odkrywać nowe obiekty. Kamera daje nam bowiem możliwość zobaczenia tego, czego nasze oko nie jest w stanie dojrzeć.
Na koniec zajęć zaprezentowaliśmy film poniekąd związany z astrofotografią. Największe struktury w kosmosie dające się poznać tylko dzięki zaawansowanej technologii badawczej wykorzystującej wymyślne techniki fotograficzne. Tu zobaczyliśmy struktury, które swoim zasięgiem obejmują już nie tylko galaktykę czy gromadę galaktyk, ale całe super-gromady i jeszcze dalej. Oprócz tak wielkich obiektów poznaliśmy tez ogromne … pustki. Pustki wypełniające ogromne przestrzenie Kosmosu. Zarówno jedne jak i są drugie są stale w zakresie zainteresowań astronomów. Zapewne jeszcze nie jedną sensacyjną wiadomość poznamy przy ich udziale.
Wszyscy mamy tez zadanie domowe związane z właśnie z astrofotografią. Każdy słuchacz ma dokonać analizy ruchu sfery niebieskiej dla osoby stojącej na równiku i biegunie z osobą w Żaganiu. Porównanie ma pozwolić wyciągnąć wnioski, co do techniki prowadzenia kamery w tych skrajnych położeniach. Postaramy się znaleźć odpowiedź, czy w tych miejscach można skorzystać z jakiś udogodnień w technologii prowadzenia kamery. Do pracy domowej należy wykorzystać program Stellarium.
Przeczytaj więcej:
