Kiedy spoglądamy na gwiaździste niebo każdy z nas dojrzy na nim, po pewnym czasie, zaszyfrowane kształty. Ta oczywista właściwość naszego umysłu dała się poznać już w starożytności co poskutkowało dzisiejszymi gwiazdozbiorami w ilości 88 na całym niebie. Ich kształty zmieniały na się na przestrzeni dziejów, ale zasadniczy skutek pozostawał ten sam – łatwość w orientowaniu się w tym gwiezdnym galimatiasie.
Poznanie gwiazdozbiorów wymaga pewnej pracy ze strony obserwatora. Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że inną ilość gwiazd widzimy z terenu miasta a inną z obszaru wiejskiego nieba.
Jak sobie poradzić z tym problemem? Oczywiście jak przystało na podróżnika potrzebna jest nam mapa nieba. Posługiwanie się atlasem nie jest najwygodniejsze. Wielka mapa rozkładana przy każdej okazji też nie należy do komfortowych akcesoriów. Ale i na to znalazła się rada. Mapa Obrotowa. Jej zasadnicza właściwość to ta, że gdy zmienia się układ gwiazd w ciągu nocy, możemy ją dostosować do czasu obserwacji i mieć stale aktualny obraz obiektów kosmicznych na mapie jak i na niebie. To już prawie jak kosmiczna nawigacja.
Pojawił się jednak problem w czasie jej wytwarzania, że rozmiar nie idzie w parze z komfortem korzystania z niej. Niewielkie wymiary map obrotowych dostępnych na rynku, dają ich poręczność, ale z czytelnością jest już gorzej.
Z pomocą przyszli miłośnicy astronomii, i za sprawą Marka Substyka, do naszych rąk trafia dostosowana mapa dla miłośnika nieba. Zastosował on tu swoje doświadczenia i doświadczenia innych miłośników astronomii. Dopracował czytelność mapy oraz jej funkcjonalność by osiągnąć właściwy kompromis. Dając do dyspozycji czytelnikowi 2500 gwiazd może on wyszukiwać wszystkie dostępne okiem nieuzbrojonym obiekty. Cena to 29zł plus przesyłka. Zakupu można dokonać na stronie serwisu AstroCD.
Porównanie map Nowej i typowej spotykanej w sklepach na rynku
Obrotowa Mapa Nieba
Olbrzymia prawie półmetrowa mapa zawiera około 2500 gwiazd do +5,6 wielkości gwiazdowej, dostrzegalnych gołym okiem na czystym, ciemnym niebie. Gwiazdy połączono umownymi liniami, ułatwiającymi odnalezienie charakterystycznych kształtów gwiazdozbiorów. Zaznaczono również położenia – w większości widocznych dopiero przez lornetkę lub teleskop – obiektów katalogu Messiera oraz niektórych innych obiektów astronomicznych. Jaśniejszym tłem wyróżniono Drogę Mleczną. Na mapę naniesiono siatkę współrzędnych astronomicznych – rektascensji i deklinacji.
W dolnej części tej strony mapy zamieszczono trzy dodatkowe mapki, przedstawiające w powiększeniu wybrane fragmenty nieba:
– obszar graniczny gwiazdozbiorów Panny i Warkocza Bereniki, charakteryzujący się szczególnie dużym nagromadzeniem galaktyk, z pełnym opisem symboli obiektów;
– rejon Wielkiej i Małej Niedźwiedzicy, przydatny do tzw. testu zasięgu gwiazdowego „gołym okiem” – obserwując coraz słabsze gwiazdy w tym rejonie możemy łatwo określić aktualny zasięg gwiazdowy w miejscu obserwacji;
– Plejady lub M45 w gwiazdozbiorze Byka, najbardziej znaną i najjaśniejszą gromadę otwartą gwiazd.
Mapa umożliwia zapoznanie się z aktualnym wyglądem nieba w Polsce. Datę odnajdujemy na obrzeżu mapy, zaś godziny i minuty na obrzeżu częściowo przeźroczystej nakładki.
Obrotową Mapę Nieba sporządzono dla centrum Polski, miejsca o długości geograficznej 19°E i szerokości geograficznej 52°N.
Aby poprawnie ustawić mapę na dany moment, należy najpierw wyznaczyć czas miejscowy, bezpośrednio związany z położeniem miejsca obserwacji.
Umożliwia to zamieszczona tu schematyczna mapka Polski, zawierająca odpowiednie poprawki (w minutach) dla różnych długości geograficznych w Polsce.
Używając głównej skali godzin, w okresie letnim od wyliczonej wartości dodatkowo odejmujemy 1 godzinę. Dla ułatwienia na mapę naniesiono drugą skalę czasową – dla okresu letniego.
Tytuł oryginalny: „Obrotowa Mapa Nieba”
Autor: Marek Substyk
Konsultacja: Jan Desselberger, Janusz Wiland
ISBN: 978-83-932019-2-1
Wydawnictwo: AstroCD - Sylwia Substyk
Format: 440 mm, kolor
Przeczytaj więcej: