Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
Stacja ISS na tle tarczy Słonecznej. Autor Mariusz RudzińskiKażdy miłośnik astronomii miał zapewne okazję widzieć przelot Międzynarodowej Stacji Kosmicznej na tle rozgwieżdżonego nieba. Jasny obiekt przesuwający się dość szybko na tle gwiazd. To w niej astronauci z różnych krajów prowadzą badania naukowe i testują na sobie jak człowiek znosi długie przebywanie w stanie nieważkości. Na pewno Ci, którzy intensywnie interesują się tematem astronomii wiedzą doskonale, że można także zaobserwować Stację za dnia.
Tak jak Stacja w ciągu nocy przelatuje na tle gwiazd, tak w dzień zdarza się że przeleci na tle tarczy Słońca. Dla tych, którzy przygodę z astronomią dopiero zaczynają, chciałbym przedstawić sposób jak zaobserwować i zarejestrować przelot ISS na tle Słońca. Nie trzeba do tego wyspecjalizowanego drogiego sprzętu. Osobiście używam teleskopu TAŁ 100RS, jest to rosyjski refraktor o średnicy soczewki głównej 100mm i ogniskowej 1000mm. Na montażu azymutalnym z prowadzeniem ręcznym i aparatu cyfrowego Canon A580, ale równie dobrze można posłużyć się lornetką z filtrami na okularach.
Na początku musimy ustalić gdzie i kiedy Stacja zamierza przesunąć się niepostrzeżenie na tle tarczy naszej gwiazdy. Do tego celu używam programu Cal Sky http://www.calsky.com/cs.cgi
Tutaj w prosty sposób klikając na mapkę Googla ustalamy miejsce swojego zamieszkania tak aby program wiedział z którego punktu na Ziemi chcemy prowadzić obserwacje. Gdy mamy już wpisane współrzędne swojej lokalizacji klikamy na zakładkę Satellites, a następnie zakładka Internat Space Station ISS. Otworzy nam się okno z tabelą pokazującą kiedy ISS przelatuje obok lub na tle planet,
Słońca lub Księżyca. Ustalamy ze np. Stacja przeleci jutro o godz. 15:23:17 blisko Słońca,
ale nie przez środek tarczy. W tej sytuacji klikamy w tabeli przelotu na niebieski napis "Centerline" i ukazuje nam się mapka naszej okolicy z pokazaną linią przelotu. Wybieram wtedy miejsce na mapie gdzie można dogodnie prowadzić obserwacje np. łąka czy polna droga.
Zabieram sprzęt do samochodu i wyruszam tak, aby być na miejscu ok godziny przed przelotem. Teraz należy rozstawić teleskop, nie zapominając oczywiście o filtrze Baadera, aby nie pozbyć się wzroku. O wyznaczonej przez program godzinie Stacja pojawi się w okularze teleskopu, nie radze jednak mrugać okiem bo taki przelot trwa niekiedy mniej niż sekundę więc można go ,o zgrozo, przegapić.
Czas przelotu ISS przez tarczę zależy od kąta pod jakim obserwujemy zjawisko. I tak jeśli mamy około południa przelot będzie bardzo szybki( poniżej 1s), a Stacja będzie stosunkowo dużym obiektem na tle tarczy Słońca, jeśli obserwacje prowadzimy np. o godz. 17stej Słońce jest już niżej nad horyzontem, Stacja przeleci wolniej, ale będzie niewielkim punktem przesuwającym się po tarczy ok 3s Aby uwiecznić taki przelot na filmie wybieram metodę najprostszą z możliwych czyli projekcję afokalną. Za pomocą prostego adaptera mocuję aparat cyfrowy do okularu teleskopu i włączam nagrywanie ok 2 minut przed przewidywanym przelotem (tak na wszelki wypadek gdyby się okazało ze obliczenia nie są zbyt precyzyjne lub mój zegarek chodzi jak mu się podoba). Teraz wystarczy poczekać na sam przelot i filmik z przelotu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej na tle Słońca gotowy.
Ci, którzy astronomią nie interesują się za bardzo, pokiwają głowami i powiedzą: i dla tej jednej sekundy przelotu tyle zachodu i przygotowań? Tak! Bo dla miłośnika astronomii jest to fajne doświadczenie zobaczyć kształt i panele stacji kosmicznej krążącej po orbicie naszej planety. Sama atmosfera czekania, czy się uda zobaczyć przelot a potem radość z udanej obserwacji jest wystarczająca nagrodą.
Wrzucam tu także link do filmu z przygotowań i samego przelotu jaki nagrałem 03-09-2011 w miejscowości Konin Żagański 5km od mojego domu Film.
Zachęcam wszystkich których zainteresował ten temat, a nigdy tego nie robili, do spróbowania zaobserwowania takiego przelotu, gwarantuje że na jednym razie się nie skończy. Zapraszam tez do obejrzenia moich innych filmów z innych przelotów ISS na tle Słońca i Księżyca You-Tube użytkownik MRudy1212 Pozdrawiam i życzę bezchmurnego nieba.
Galeria zdjęć z obserwacji ISS na tle tarczy Słońca
Każdy miłośnik astronomii miał zapewne okazję widzieć przelot Międzynarodowej Stacji Kosmicznej na tle rozgwieżdżonego nieba. Jasny obiekt przesuwający się dość szybko na tle gwiazd. To w niej astronauci z różnych krajów prowadzą badania naukowe i testują na sobie jak człowiek znosi długie przebywanie w stanie nieważkości. Na pewno Ci, którzy intensywnie interesują się tematem astronomii wiedzą doskonale, że można także zaobserwować Stację za dnia.
