| EPUP |
| 7582 planet |
Nowe, spektakularne zdjęcie obszaru gwiazdotwórczego Mgławica Carina zostało uzyskane za pomocą VLT Survey Telescope w Obserwatorium Paranal w Chile i opublikowane z okazji dzisiejszej inauguracji teleskopu w Neapolu. Zdjęcie wykonano z Sebastiána Piñery, prezydenta Chile, podczas jego wizyty w obserwatorium 5 czerwca 2012 roku.Najnowszy teleskop w Obserwatorium ESO Paranal w Chile – Teleskop do Przeglądów VST (VLT Survey Telescope – VST) — został dzisiaj oficjalnie zainaugurowany w Neapolu we Włoszech w Obserwatorium Włoskiego Narodowego Instytutu Astrofizyki (INAF) w Capodimonte (Neapol, Włochy). W ceremonii uczestniczył burmistrz Neapolu, Luigi De Magistris, prezydent INAF, Giovanni Bignami, przedstawiciele ESO, Bruno Leibundgut I Roberto Tamai oraz główny promotor teleskopu, Massimo Capaccioli z Uniwersytetu Federico II w Neapolu i z INAF.
VST jest najnowocześniejszym 2,6-metrowym teleskopem z olbrzymią 268-megapikselową kamerą OmegaCAM w swoim sercu. Został zaprojektowany do wykonywania map nieba, szybko i z dobrą jakością obrazu. VST jest joint venture pomiędzy ESO i INAF, a OmegaCam została dostarczona przez konsorcjum OmegaCam [1]. Ten nowy instrument jest największym teleskopem na świecie dedykowanym wyłącznie przeglądom nieba w zakresie fal widzialnych (eso1119). Z okazji inauguracji opublikowano niesamowite zdjęcie Mgławicy Carina, uzyskane nowym teleskopem.
Ten obszar powstawania gwiazd jest jednym z najważniejszych i najczęściej fotografowanych obiektów na niebie południowym. Był przedmiotem wielu wcześniejszych zdjęć z teleskopów ESO (eso1208, eso1145, eso1031, eso0905). Jednak świecący obłok gazu jest tak olbrzymi, że dla większości dużych teleskopów możliwe jest jedynie badanie za jednym razem jego niewielkiego fragmentu. Jest więc idealnym celem dla teleskopu VST i jego dużej kamery OmegaCAM. VST dostarcza ostrych obrazów dzięki optyce wysokiej jakości i świetnym warunkom klimatycznym. Został zaprojektowany do przeglądów nieba, dysponuje więc bardzo dużym polem widzenia, w którym na jednym zdjęciu mieści się prawie cała Mgławica Clarina.
Obiekt ten był oczywistym celem gdy prezydent Chile, Sebastián Piñera, towarzystwie pierwszej damy, Cecilii Morel, byli znamienitymi gośćmi w Obserwatorium Paranal 5 czerwca 2012 roku (eso1223) i uczestniczyli w obserwacjach za pomocą VST. Zdjęcie, w którego uzyskaniu pomógł prezydent, zostało połączone z innymi najnowszymi obrazami Mgławicy Carina z teleskopu VST, aby uzyskać najbardziej szczegółowy i kolorowy widok tego obiektu w historii.
Mgławica Carina jest olbrzymim gwiezdnym żłobkiem położonym 7500 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Kila (Carina) [2]. Ten obłok świecącego gazu i pyłu jest jednym z najbliższych obszarów gwiazdotwórczych względem Ziemi i zawiera kilka najjaśniejszych i najmasywniejszych znanych gwiazd. Mgławica Carina jest idealnym laboratorium dla astronomów badających gwałtowne narodziny i wczesne fazy życia gwiazd.
Rzucający się w oczy na zdjęciu kolor czerwony pochodzi od gazu wodorowego w mgławicy, który świeci pod wpływem ostrego promieniowania ultrafioletowego od wielu młodych, gorących gwiazd [3]. Pozostałe kolory, pochodzące od innych pierwiastków w gazie, są także widoczne, podobnie jak wiele obłoków pyłu. Tuż nad centryzm zdjęcia znajduje się jasna gwiazda Eta Carinae (eso0817). Ta olbrzymia i bardzo niestabilna gwiazda dramatycznie pojaśniała w dziewiętnastym wieku i jest dobrą kandydatką na przyszły wybuch supernowej.
[1] Program VST jest joint venture pomiędzy INAF–Osservatorio Astronomico di Capodimonte (Neapol, Włochy), a ESO. INAF zaprojektowało i zbudowało teleskop we współpracy z czołowym włoskim przemysłem, a ESO było odpowiedzialne za kopułę i prace budowlane na miejscu. OmegaCAM, kamera VST, została zaprojektowana i zbudowana przez konsorcjum obejmujące instytuty w Holandii, Niemczech i Włoszech, z istotnym wkładem z ESO. Nowe urządzenie jest zarządzane przez ESO, które także archiwizuje i dystrybuuje dane z teleskopu. Więcej informacji można znaleźć w eso1119.
[2] Gwiazdozbiór Kil (Carina) to kil mitologicznego statku Argo, znanego dzięki Jazonowi i Argonautom.
[3] Specjalny filtr do obserwowania emisji wodoru został wykonany przez konsorcjum VPHAS+.
W roku 2012 mija 50. rocznica utworzenia Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO). ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Jest wspierane przez 15 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada Bardzo Duży Teleskop (Very Large Telescope), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest europejskim partnerem dla rewolucyjnego teleskopu ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. ESO planuje obecnie 40-metrowej klasy Ogromnie Wielki Teleskop Europejski (European Extremely Large optical/near-infrared Telescope - E-ELT), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.
Krzysztof Czart
Centrum Astronomii UMK
