Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
Obraz komety z Sondy Stereo BW wewnętrznym Układzie Słonecznym właśnie przebywa kometa C/2011 L4 PANSTAARS, która jest wdzięcznym obiektem do obserwacji. Ta kometa jest także obserwowana przez misje kosmiczne, które wykryły wiele interesujących cech tego obiektu. Kometa C/2011 L4 PANSTAARS została odkryta w czerwcu 2011 roku przez system obserwacyjny o nazwie Pan-STAARS, zainstalowany na Hawajach. Jej przelot w pobliżu Słońca nastąpił na początku marca tego roku. Dla komety C/2011 L4 PANSTAARS jest to pierwszy taki przelot.
W momencie największego zbliżenia do Słońca kometa C/2011 L4 PANSTAARS znajdowała się wewnątrz orbity Merkurego. 10 marca ta kometa została zaobserwowana przez sondę STEREO-B, która obserwuje Słońce i jej otoczenie. Sonda STEREO-B (B od „Behind”) krąży wokół Słońca po orbicie wokółsłonecznej, nieco większej od ziemskiej, zatem z czasem powoli oddala się od naszej planety*. Ta sonda aktualnie znajduje się nieco ponad 140 stopni „za” Ziemią w ruchu dookoła Słońca. Poniższe nagranie prezentuje obserwacje tej komety wykonane przez sondę STEREO-B oraz późniejszą analizę danych.
Obserwacje komety C/2011 L4 PANSTAARS wykonane przez sondę STEREO-B wykazały szereg interesujących cech tego obiektu. Kometa przetrwała moment największego zbliżenia do Słońca. Zaobserwowano całkiem sporo pyłu wytwarzanego przez tę kometę w porównaniu z innymi, „zwykłymi” kometami, które często zbliżają się do Słońca. Oceniono także, że średnica jądra komety C/2011 L4 PANSTAARS wynosi około jeden kilometr, co jest typową wielkością.
W ogonie komety C/2011 L4 PANSTAARS zaobserwowano wiele „prążków” pyłu. Nie do końca wiadomo, dlaczego ogon pyłowy tej komety ma taki kształt, ale może być to związane z nieregularnym odgazowywaniem jądra tej komety, jej fragmentacją lub interakcją ze wiatrem słonecznym. Oprócz ogona pyłowego, kometa C/2011 L4 PANSTAARS posiada także warkocz jonowy.
Kometa C/2011 L4 PANSTAARS jest aktualnie dość łatwym obiektem do obserwacji z terenów Polski. Tuż po zachodzie Słońca, nad zachodnim horyzontem można wypatrzeć tę kometę, choć przydatna może być lornetka lub mały teleskop. Astronomowie uważają, że kometa C/2011 L4 PANSTAAES odwiedzi ponownie wewnętrzny Układ Słoneczny za około 106 tysięcy lat.
Obserwacje komety C/2011 L4 PANSTAARS / Credits - NASA
Pod koniec tego roku do Słońca zbliży się kolejna kometa - C/2012 S1 ISON, która również może stać się bardzo jasnym obiektem.
(NASA)
* Siostrzana sonda STEREO-A została umieszczona na orbicie nieco mniejszej od ziemskiej, zatem porusza się nieco szybciej od naszej planety w ruchu wokół Słońca.