Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
Graficzna prezentacja sytuacji kolizji satelity z odłamkiem na orbicie - opis w tekścieRosyjski satelita BLITS uszkodzony
Dwudziestego drugiego stycznia 2013 roku doszło do zderzenia małego rosyjskiego satelity BLITS z odłamkiem chińskiego satelity Fengyun 1C. Ten chiński satelita został zniszczony w styczniu 2007 roku w ramach testu broni antysatelitarnej. Sześć lat temu, 11 stycznia 2007 roku, Chiny dokonały testu broni antysatelitarnej (ASAT). Za cel tego testu wybrano starego i nie działającego satelitę Fengyun 1C. Test się powiódł – satelita został zniszczony. Ponieważ Fengyun 1C został na dość wysokiej orbicie (około 865 km), to wytworzona chmura szczątków w większości pozostała w przestrzeni kosmicznej, stwarzając ryzyko dla innych satelitów. Według szacunków w wyniku tego testu ASAT powstało ponad 2000 szczątków wielkości większej od piłeczki golfowej i ponad 150 tysięcy mniejszych odłamków.
Większość z wytworzonych szczątków nadal przebywa na różnych orbitach. Ponieważ nad żadnym ze szczątków nie ma kontroli, to istnieje ryzyko uderzenia odłamków Fengyun 1C w innego satelitę. Tak też się stało 22 stycznia 2013 roku o 08:57 CET, kiedy jeden ze szczątków tego chińskiego satelity uderzył w małego pasywnego rosyjskiego satelitę o nazwie BLITS. W wyniku uderzenia powstały przynajmniej dwa kolejne odłamki. Poniższa animacja prezentuje uderzenie szczątku Fengyun 1C w satelitę BLITS. Zderzenie zostało potwierdzone ponad miesiąc później - 28 lutego.
BLITS to pasywny rosyjski satelita służący do pomiarów laserowych. Druga grafika w galerii tego artykułu prezentuje tego satelitę. BLITS ma masę około 7,5 kg, ma kształt kuli i jest zbudowany ze szkła. Przed uderzeniem BLITS rotował wokół własnej osi z czasem 5,6 sekundy i w osi prostopadłej do kierunku ruchu orbitalnego. Po uderzeniu BLITS obraca się szybciej – raz na około 2,1 sekundy. W wyniku uderzenia orbita BLITS została także zmieniona - jej średnia wysokość spadła z 819,96 km do 819,81 km.
Zderzenie Fengyun 1C z BLITS to kolejny przykład na rosnącą ilość „kosmicznych śmieci”, które stwarzają zagrożenie dla innych obiektów umieszczonych na orbicie. Niestety, wciąż są duże problemy z detekcją małych szczątków. Aktualnie szacuje się, że istnieje około sześćset tysięcy obiektów mniejszych od 10 cm i około 35 milionów odłamków mniejszych od 1 cm. Nawet tak małe odłamki mogą poważnie uszkodzić satelitę, przyczyniając się do zakończenia jego działania, co z kolei prowadzi do strat ekonomicznych operatora. Polska chce brać aktywny udział w wykrywaniu i śledzeniu "kosmicznych śmieci".
Rosyjski satelita BLITS uszkodzony
