Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
Planetoida z ogonemOdkryty w marcu 2012 roku obiekt o nazwie P/2012 F5 jest jednym z niewielu znanych przykładów planetoid, u których zaobserwowano ogon. Do powstania tego ogona doszło około 1 lipca 2011 roku. Co spowodowało powstanie ogona materii u planetoidy? W marcu 2012 roku odkryto obiekt, który zdawał się być kometą. Do odkrycia doszło za pomocą amerykańskiego obserwatorium astronomicznego Mount Lemmon Observatory. Obiekt otrzymał typowo kometarne oznaczenie - P/2012 F5. Następnie, w maju i czerwcu zeszłego roku hiszpańskie obserwatorium astronomiczne Gran Telescopio Canarias kontynuowało obserwacje tego obiektu. Wyniki ich obserwacji i analiz okazały się być dość zaskakujące.
Po dogłębnej analizie danych hiszpańscy astronomowie doszli do wniosku, że P/2012 F5 a jest planetoidą, a ogon powstał wskutek dość niecodziennego wydarzenia. Astronomowie doszli także do wniosku, że do powstania ogona tej planetoidy doszło około 1 lipca 2011 roku (plus minus 20 dni).
Według astronomów ogon planetoidy P/2012 F5 powstał w ciągu zaledwie kilku godzin, wskutek jakiegoś wydarzenia. Ustalono także, że P/2012 F5 ma średnicę około 100-150 metrów a ogon wyzwolił około pół miliona ton materii tej planetoidy. Co mogło spowodować powstanie tego ogona? Możliwe są dwa scenariusze – zderzenie dwóch planetoid oraz wskutek wewnętrznych pęknięć. Poniższa animacja prezentuje te dwa scenariusze powstania ogona P/2012 F5.
Powstanie ogona P/2012 F5 / Credits - SINC
P/2012 F5 jest jednym z niewielu znanych przykładów planetoidy posiadającej własny, chwilowy ogon. Takie zjawiska wciąż występują w naszym Układzie Słonecznym, jednakże od stosunkowo niedawna astronomowie są w stanie wykrywać takie wydarzenia. Na początku 2010 roku zaobserwowano obiekt o nazwie P/2010 A2 , także charakteryzujący się ogonem. Późniejsza analiza wykazała, że doszło do zderzenia ze sobą dwóch małych planetoid z prędkością około 5 km/s. Był to pierwszy zaobserwowany przykład zderzenia dwóch małych obiektów w Układzie Słonecznym. Kilka miesięcy później zaobserwowano kolejne podobne zjawisko – planetoida 596 Scheila niespodziewanie wytworzyła chmurę pyłu, prawdopodobnie od uderzenia obiektu o średnicy około 35 metrów.