Okładka przedwojennej UraniiCyfrowe Archiwum Uranii wzbogaciło się o kolejne egzemplarze czasopisma. Od kilku dni dostępne jest kolejne dziesięć roczników, co oznacza że internauci mają dostęp już do całości przedwojennych roczników "Uranii", jednego z najstarszych popularnonaukowych czasopism astronomicznych na świecie.
Okładka przedwojennej UraniiWśród zasobów archiwum można znaleźć m.in. artykuły pisane przez prof. Antoniego Opolskiego, który prawdopodobnie jest najstarszym żyjącym astronomem na świecie - w tym roku obchodził 100-lecie swoich urodzin. Na przykład w numerze 3/1937 znajdziemy przekrojowy artykuł 25-letniego wtedy Antoniego Opolskiego, zatytułowany "Źródła promieniowania gwiazd". Jest także ostatni numer "Uranii" wydany przed wybuchem II wojny światowej (3/1939), po którym nastąpiła kilkuletnia przerwa w ukazywaniu się czasopisma.
Z innych ciekawostek, w numerach 1-2/1930 i 3-4/1930 czytelnicy znajdą notatki o odkryciu planety transneptunowej - Plutona (obecnie wykluczonego z grona planet). Z kolei numer 1/1937 informuje o "gwiazdach nowych o niezwykle dużej jasności", które współcześnie nazywamy supernowymi.
W numerze 4/1937 mowa o potrzebie zakładania obserwatoriów szkolnych. Współcześnie idea ta jest realizowana np. w formie kujawsko-pomorskich "astrobaz". Być może pierwszą astrobazą było szkolne obserwatorium astronomiczne przy Zakładzie Naukowo-Wychowawczym Ojców Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem (okolice Przemyśla), szerzej przedstawione w numerze 2/1938. Obecnie miejscowość ta znajduje się poza granicami Polski.
Z Cyfrowego Archiwum Uranii korzystać mogą bez ponoszenia opłat wszyscy internauci. Można w nim przeglądać, a także pobierać na swój komputer, zeskanowane archiwalne numery "Uranii". Są to pełne, kompletne skany każdego numeru, przetworzone do formatu PDF oraz do popularnego w bibliotekach cyfrowych formatu DjVu. Dodatkowo tekst w plikach został rozpoznany automatycznym oprogramowaniem OCR, co pozwala na przeszukiwanie treści danego numeru. Każdy z numerów dysponuje także osobną podstroną ze spisem treści.
W chwili obecnej w archiwum brakuje numeru 2/1932, ale redakcja „Uranii” poinformowała, że prowadzi rozmowy z bibliotekami posiadającymi ten egzemplarz i wkrótce udostępni jego skan. Archiwum będzie też dalej sukcesywnie poszerzane o kolejne roczniki, a także o przeszukiwalny indeks dla całego archiwum. Adres archiwum to http://urania.pta.edu.pl/archiwum.
Autor:
Krzysztof Czart
Źródło:
Urania – Postępy Astronomii,
http://urania.pta.edu.pl
Przeczytaj więcej: 
