Uczestnicy zajęć projektu Wygasz w trakcie jednego z wykładówW ramach Ścieżek Kopernika Instytut Astronomii Uniwersytetu Wrocławskiego realizuje projekt Wygasz, który w ogólnym ujęciu zajmuje się tematyką zanieczyszczenia nocnego nieba sztucznym światłem. Aby oddać istotę działań zespołu niezwykłych ludzi realizujących ten projekt trzeba dodać, że ich celem jest nie tyle zmiana samego stanu rzeczy, ale zmiana stanu umysłu uczestników – beneficjentów - projektu. Gdy do tego dodamy niezwykle magiczne miejsce w Górach Izerskich znane wielu pod nazwą Izerski Park Ciemnego Nieba, to taka mieszanka pokazuje jaki potencjał tkwi w tym przedsięwzięciu.
Na miejsce realizacji ostatnich warsztatów dla nauczycieli wybrano tak jak w poprzednich edycjach, stację turystyczną w osadzie Orle, gdzie stworzona została pracownia dydaktyczno-obserwacyjna (PrDO). To właśnie w niej, jako pierwsi, wzięliśmy udział w warsztatach astronomicznych.
Zajęcia praktyczne przy teleskopach astronomicznych przed rozpoczęciem nocnych obserwacjiOstatnia edycja warsztatów dla nauczycieli realizowana była od 3 do 5 października 2014r. W zajęciach uczestniczyło 15 osób, głównie nauczycieli, ale nie tylko – uczestnicy w mniejszym lub większym stopniu związani są z edukacją młodzieży. A przeprowadzone zajęcia miały ich przygotować do prowadzenia działań edukacyjnych w oparciu o PrDO.
Zajęcia rozpoczęły się w piętek (3 X 2014) o 15:00. Obejmowały cykl wykładów, zajęć praktycznych i dyskusji poruszających wszystkie istotne zagadnienia, z dziedziny astronomii i nauk pokrewnych, dla procesu realizacji zajęć z młodzieżą w tym miejscu. Z racji zawodowego przygotowania samych uczestników wiele zagadnień zostało przybliżonych czy wspomnianych, ale były też i takie, które przyszło im poznać od podstaw.
Prelekcje i wykłady przeplatane były zajęciami praktycznymi. Uczestnicy z jednej strony poznawali zagadnienia elementarnej fizyki światła, czy historii projektu, a z drugiej wykonywali te same ćwiczenia, praktyczne co w przyszłości wykonywać będą ich uczniowie – wyznaczania stałej słonecznej, mierzenie poziomu zanieczyszczenia światłem poprzez pomiary jasności nocnego nieba czy też przygotowanie teleskopu astronomicznego do obserwacji i pomiarów. W przerwie zwiedziliśmy Szlak Planetarny. Ma on obecnie długość około 16km i zawiera modele planet Układu Słonecznego w tym planet karłowatych wykonanych w skali 1:1mld.
W czasie obserwacji Słońca wykonano fotografię plam słonecznych widocznym w dniu 4 X 2014r. na tarczy naszej gwiazdyTe ostatnie warsztaty dla nauczycieli odbyły się już w nowej pracowni. Jest ona na ukończeniu i do finalizacji prac pozostały już tylko drobne elementy wyposażenia. Na pracownię wykorzystano obiekt będący w przeszłości częścią huty szkła jaka znajdowała się w osadzie Orle. Budynek został pięknie wyremontowany a pracownię wyposażono w najnowszy sprzęt począwszy od komputerów na teleskopach skończywszy. Na wyposażeniu znajdują się wszystkie niezbędne narzędzia do prowadzenia badań zanieczyszczenia nieba: Sky Quality Meter (SQM), tuby, mapy, atlasy, mierniki itp. Jest tego cała masa i jeśli tylko rozjaśniony przez Wygasz umysł pozwoli można je wykorzystać w dowolnie inny sposób. W ten sposób można rozszerzać bazę już gotowych modułów zajęć.
Uczestnictwo w tych warsztatach pokazuje jak wielki potencjał drzemie w tym projekcie. A czas pokaże jak kreatywnie potrafimy go wykorzystać. Uczniowie, którzy brali już udział w warsztatach w ramach tegorocznego cyklu wysoko oceniali walory zajęć. Z tego miejsca można wywieźć wiele dobrego dla siebie, natury oraz społeczeństwa.
Na szczególną uwagę zasługuje tu patron projektu – Elipson von Wygasz (1835-1913?), od którego zaczerpnięto nazwę. Ten astronom, przyrodni i wynalazca swoją pracą celował w zmianę naszego postrzegania ciemności nie jako zła, ale jako dobra. Warto tu przytoczyć jego słowa: „Spalanie węgla, drewna i oleju skalnego oraz wosku, wprowadza do powietrza nie tylko sadze i inne trucizny, ale daje nam złudzenie iż dzień trwa dłużej. To prowadzi do pomieszania dnia z nocą i skutek przynosi dla oka, nerwów i snu – jak najgorszy.”.
Jak widzimy znaczenie ciemniej nocy dla życia na naszej planecie było dostrzegane nie tylko w czasach współczesnych. Ale jak to z nami bywa, dopiero gdy zmiany zachodzą niezwykle daleko, a skutki dają się odczuwać na własnej skórze, dostrzegamy istotę problemu. O obecnej skali zmian do jakich doprowadziliśmy przeczytamy już w wielu miejscach i wielu pozycjach nawet w naszym kraju. Rozwiązanie problemu wydaję się dość oczywiste, ale niejednokrotnie spotkamy się z niezwykłym oporem nawet nas samych, by skutecznie przywracać równowagę w naturze.
Panorama osiedla Orle z pracownią projektu Wygasz
Zachęcamy do lektury bogato opracowanej literatury projektu. Warto korzystać z gotowych modułów zajęć, które w prosty sposób pomogą nam przygotować i przeprowadzić zajęcia rozwijające w nas i uczniach wrażliwość na piękno kosmosu, którego elementem jest nasza planeta - Ziemia.
Przeczytaj więcej: 
W ramach Ścieżek Kopernika Instytut Astronomii Uniwersytetu Wrocławskiego realizuje projekt Wygasz, który w ogólnym ujęciu zajmuje się tematyką zanieczyszczenia nocnego nieba sztucznym światłem. Aby oddać istotę działań zespołu niezwykłych ludzi realizujących ten projekt trzeba dodać, że ich celem jest nie tyle zmiana samego stanu rzeczy, ale zmiana stanu umysłu uczestników – beneficjentów - projektu. Gdy do tego dodamy niezwykle magiczne miejsce w Górach Izerskich znane wielu pod nazwą Izerski Park Ciemnego Nieba, to taka mieszanka pokazuje jaki potencjał tkwi w tym przedsięwzięciu.
Ostatnia edycja warsztatów dla nauczycieli realizowana była od 3 do 5 października 2014r. W zajęciach uczestniczyło 15 osób, głównie nauczycieli, ale nie tylko – uczestnicy w mniejszym lub większym stopniu związani są z edukacją młodzieży. A przeprowadzone zajęcia miały ich przygotować do prowadzenia działań edukacyjnych w oparciu o PrDO.
