17 układów planetarnych, posiadających łącznie 20 planet, odkrytych do tej pory przez pensylwańsko-toruński projekt poszukiwania planet. Źródło: UMK. Zespół naukowców kierowany przez prof. Andrzeja Niedzielskiego z UMK w Toruniu oraz prof. Aleksandra Wolszczana z Uniwersytetu Stanowego w Pensylwanii (USA) odkrył kolejne trzy pozasłoneczne układy planetarne. Łącznie grupa odkryła już 20 planet.
Obserwacje prowadzono w ramach pensylwańsko-toruńskiego projektu poszukiwań planet pozasłonecznych (PTPS). Badacze wykorzystują w swoich poszukiwaniach teleskop Hobby-Eberly (HET) w Teksasie o średnicy 9,2 metra. Projekt trwa od 10 lat i odkryto w jego trakcie już 17 układów planetarnych, w których istnieje w sumie 20 planet. Plonem projektu są także cztery rozprawy doktorskie oraz kilka prac magisterskich i licencjackich.
Wszystkie trzy nowo odkryte planety znajdują się w pobliżu starzejących się gwiazd – czerwonych olbrzymów. W tym przypadku mają one rozmiary od 8 do 20 razy większe niż promień Słońca, a masy mieszczące się w przedziale od 1,2 do 1,5 masy naszego Słońca.
Odkryte planety towarzyszą gwiazdom oznaczonym jako BD+49 828, HD 216536 oraz HD 95127. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z planetą o masie co najmniej 1,6 większej niż masa Jowisza (zastosowana technika spektroskopowa pozwala na wyznaczenie dolnej granicy masy planety, bowiem wielkość ta zależy od kąta nachylenia orbity planety, który jest nieznany, rzeczywista masa może być nieco większa). Orbita tej planety przebiega w odległości 4,2 jednostki astronomicznej od swojej gwiazdy, czyli 4,2 razy dalej niż dystans Ziemia-Słońce.
W przypadku układu HD 216536 planeta ma masę 1,47 masy Jowisza i ciasną orbitę o promieniu 0,61 jednostki astronomicznej. Natomiast HD 95127 towarzyszy jeszcze masywniejsza planeta (5 mas Jowisza) na orbicie o promieniu 1,28 jednostki astronomicznej.
Odkrywcy wskazują, że warto zwrócić szczególną uwagę na układ BD+49 828, którym planeta jest bardzo podobna do Jowisza – jest niewiele masywniejsza, a jej orbita jest tylko minimalnie mniej rozległa. Obiekt należy do najbardziej odległych od swojej gwiazdy planet pozasłonecznych i przetrwa kolejne etapy ewolucji gwiazdy. „Można powiedzieć, że planeta BD+49 828 b przeżyje swoją gwiazdę” - mówią odkrywcy.
Z kolei planeta HD 216536 b jest również zbliżona masą do Jowisza, ale ma bardziej ciasną orbitę, porównywalną z orbitą Marsa w Układzie Słonecznym. Należy jednak pamiętać, że jest to orbita wokół czerwonego olbrzyma, który ma znacznie większy promień niż Słońce i będzie jeszcze bardziej zwiększał swoje rozmiary, co prawdopodobnie poskutkuje wchłonięciem planety.
W skład zespołu odkrywców wchodzą: prof. Andrzej Niedzielski (UMK), prof. Aleksander Wolszczan (Uniwersytet Stanowy w Pensylwanii), dr Grzegorz Nowak (IAC Teneryfa i UMK), dr Monika Adamów (U. Texas i UMK), dr Kacper Kowalik (U. Illinois), dr Gracjan Maciejewski (UMK) oraz doktorantki z UMK: mgr Beata Deka-Szymankiewicz i mgr Michalina Adamczyk.
Publikacja opisująca odkrycie ukazała się w czasopiśmie naukowym „The Astrophysical Journal”.
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
Przeczytaj więcej: 
