Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
Grafika przedstawiająca satelitę IBEX agencji NASA / Źródło: NASAW kilkunastu publikacjach opublikowanych w ostatnim wydaniu Astrophysical Journal Supplement naukowcy zaprezentowali najnowsze analizy dotyczące naszej heliosfery na podstawie danych z sondy IBEX.
Sonda IBEX (Interstellar Boundary Explorer) zajmuje się obrazowaniem naszej heliosfery – magnetycznego bąbla, wewnątrz którego znajduje się Słońce wraz z ośmioma planetami. Dzięki misji IBEX stworzono pierwszą globalną mapę zmian w czasie oraz interakcji tego magnetycznego bąbla z lokalnym środowiskiem międzygwiezdnym.
Najnowsze analizy dotyczą między innymi monitorowania przelatujących przez Układ Słoneczny neutralnych atomów pochodzących z przestrzeni międzygwiezdnej. Naukowcy uzyskali możliwość porównania danych uzyskanych przez IBEX oraz wspólną misję ESA i NASA – Ulysses.
Tylko dwie wspomniane misje rejestrowały strumienie wpadających do Układu Słonecznego atomów helu. Studia porównawcze wykazały pewną rozbieżność między danymi zebranymi przez sondy, a dotyczące temperatury i kierunku napływu strumieni atomów helu z przestrzeni międzygwiezdnej.
Wnioski z analizy mówią, że strumienie są znacznie gorętsze niż wcześniej zakładano. Przy okazji ustalono także dokładniej prędkość i kierunek poruszania się naszej heliosfery. Część publikacji dotyczy aspektu określenia składu cząstek pochodzących z przestrzeni międzygwiezdnej, a także efektywności prowadzonych pomiarów.
Cztery publikacje dotyczą technik analizy danych oraz innych teoretycznych rozważań, m.in.: efektów ciśnienia wywieranego przez promieniowanie słoneczne oraz sposobu oddziaływania pól grawitacyjnych planet na przemieszczanie się neutralnych atomów.
Łącznie te kilkanaście publikacji drobiazgowo pokazuje w jaki sposób wiedza ludzkości o mechanizmach związanych z heliosferą uległa poszerzeniu. Misja IBEX ma być prowadzona do 2017 roku. Istnieje duża szansa na jej przedłużenie. IBEX stanowi przykład jednej z całej serii tanich misji klasy Heliophysics Small Explorer.