Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
Wizja artystyczna W1906+40 / Credits - NASA/JPL-CaltechZespół naukowców zauważył olbrzymi cyklon, podobny do Wielkiej Czerwonej Plamy na Jowiszu, w atmosferze niewielkiej i niewyraźnej gwiazdy W1906+40.
Obserwacje prowadzono przy użyciu należących do NASA teleskopów kosmicznych Spitzer i Kepler. W1906+40, to karzeł o typie widmowym L. Do tej grupy zaliczają się najsłabiej świecące gwiazdy oraz brązowe karły – zbyt słabe, by mogły emitować światło. Obiekty tego typu charakteryzują się niską temperaturą efektywną oraz tym, że większość promieniowania jest emitowana w bliskiej podczerwieni. Za tym, że W1906+40 jest gwiazdą, a nie brązowym karłem, przemawia jej wiek (im starszy jest taki obiekt, tym większe prawdopodobieństwo, że jest gwiazdą). Jej temperatura wynosi ok 2 200 K (ok 1930 ˚C), co jest stosunkowo niską wartością jak na gwiazdę i wystarczająco chłodną, by mogły się ukształtować chmury.
W1906+40 została po raz pierwszy zaobserwowana w 2011 r. przy użyciu teleskopu WISE. Przez cztery kolejne lata naukowcy mogli dokładniej przyglądać się gwieździe i śledzić zmiany w atmosferze.
Kolejne obserwacje, prowadzone przy pomocy teleskopu Keplera, pozwoliły na wykrycie odmiennych obszarów. Początkowo podejrzewano, że są to plamy przypominające plamy słoneczne. Jednak dopiero dzięki danym otrzymanym z teleskopu Spitzera, naukowcy doszli do wniosku, że odkryto olbrzymi cyklon, o średnicy co najmniej trzykrotnie większej od Ziemi. Czas obrotu cyklonu wynosi ok. 9 godzin.
Animacja obrotu W1906+40 z cyklonem / Credits – NASA Spitzer
Cyklony dotychczas były charakterystyczne dla gazowych olbrzymów. Najsłynniejszy z nich – występująca na Jowiszu Wielka Czerwona Plama to olbrzymi, stały huragan, występujący na południowej półkuli tej planety. Zaobserwowana i opisana po raz pierwszy w 1664 r. przez Roberta Hooke, po dziś dzień wzbudza szerokie zainteresowanie wśród amatorów astronomii.
Nowe odkrycie jest impulsem do prowadzenia bardziej wnikliwych obserwacji gwiazd tego typu. Naukowcy chcą znaleźć odpowiedź na pytanie – czy tajemniczy cyklon jest czymś wyjątkowym, czy też występuje powszechnie na obiektach podobnych do W1906+40.
Zespół naukowców zauważył olbrzymi cyklon, podobny do Wielkiej Czerwonej Plamy na Jowiszu, w atmosferze niewielkiej i niewyraźnej gwiazdy W1906+40.
