Young star lights up reflection nebula IC 2631
A newly formed star lights up the surrounding cosmic clouds in this image from ESO’s La Silla Observatory in Chile. Dust particles in the vast clouds that surround the star HD 97300 diffuse its light, like a car headlight in enveloping fog, and create the reflection nebula IC 2631. Although HD 97300 is in the spotlight for now, the very dust that makes it so hard to miss heralds the birth of additional, potentially scene-stealing, future stars.
Źródło:ESONa zdjęciu z Obserwatorium La Silla w Chile, nowo utworzona gwiazda rozświetla otaczające ją kosmiczne obłoki. Cząstki pyłu w olbrzymim obłoku wokół gwiazdy HD 97300 rozmywają jej światło, niczym wiązki światła samochodowych reflektorów we mgle, tworząc mgławicę refleksyjną IC 2361. Chociaż HD 97300 znajduje się aktualnie w świetle reflektorów, mnóstwo pyłu powoduje, że ciężko przeoczyć oznaki narodzin kolejnych wchodzących na scenę przyszłych gwiazd.

---

Świecący obszar na nowym zdjęciu z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO jest mgławicą refleksyjną znaną jako IC 2631. Obiekty tego typu to obłoki kosmicznego pyłu, który odbija światlo od pobliskiej gwiazdy, tworząc oszałamiający pokaz, taki jak uchwycony na zdjęciu. IC 2361 jest najjaśniejszą mgławicą w Kompleksie Kameleona, rozległym obszarze obłoków gazu i pyłu, które skrywają liczne nowo narodzone i ciągle formujące się gwiazdy. Kompleks znajduje się w odległości około 500 lat świetlnych w kierunku południowego gwiazdozbioru Kameleona.

The location of the reflection nebula IC 2631 in the constellation of Chameleon
This chart of the faint southern constellation of Chameleon (The Chameleon) shows most stars visible on a clear and dark night. The location of the reflection nebula IC 2631 around the young star HD 97300 is marked. Although the star can be seen in a small telescope, the surrounding nebula is too faint to be easily perceived, and shows itself best in photographs.
Źródło:ESO/IAU and Sky & Telescope

IC 2631 jest rozświetlona przez gwiazdę HD 97300, jedną z najmłodszych – a także najmasywniejszych i najjaśniejszych – gwiazd w sąsiedztwie obiektu. Obszar jest pełen materii gwiazdotwórczej, o czym świadczy występowanie ciemnych mgławic widocznych na zdjęciu powyżej i poniżej IC 2631. Ciemne mgławice są tak gęste od gazu i pyłu, że nie pozwalają na przejście światła gwiazd.

Pomimo ich dominującej obecności, znaczenie HD 97300 powinno być rozpatrywane w przyszłej perspektywie. Jest to gwiazda typu T Tauri, najmłodsze dostrzegalne stadium dla względnie małych gwiazd. Ponieważ gwiazdy te dojrzewają i osiągają dorosłość, tracą wtedy masę i kurczą się. Ale podczas fazy T Tauri jeszcze się nie zapadły do bardziej zwartych rozmiarów, w których pozostaną przez miliardy lat jako gwiazdy ciągu głównego.

Ta raczkująca gwiazda ma już temperatury powierzchniowe podobne do gwiazd z fazy ciągu głównego i w związku z tym, ponieważ obiekty w fazie T Tauri są tak jakby olbrzymimi wersjami swojego późniejszego stanu, wygląda jaśniej niż będzie świecić w okresie dojrzałości. Obiekty te jeszcze nie rozpoczęły syntezy wodoru w hel w swoich jądrach, jak to cynią normalne gwiazdy ciągu głównego, ale są w fazie napinania swoich termojądrowych muskułów, generując ciepło z kurczenia się.

The sky around reflection nebula IC 2631
A newly formed star lights up the surrounding cosmic clouds to create the blue reflection nebula IC 2631 at the centre of this striking panorama of gas and dust clouds in the southern constellation of Chameleon. This picture was created from images forming part of the Digitized Sky Survey 2.
Źródło:ESO/Digitized Sky Survey 2

Mgławica refleksyjna, taka jak rozświetlona przez HD 97300, rozprasza po prostu światło w przestrzeń kosmiczną. Światło gwiazdy, które jest bardziej energetyczne, takie jak promieniowanie ultrafioletowe podążające od nowych, bardzo gorących gwiazd, może jonizować pobliski gaz, powodują jego własną emisję światła. Takie mgławice emisyjne wskazują na istnienie gorętszych i potężniejszych gwiazd, które w swojej dojrzałej fazie mogą być obserwowane z tysięcy lat świetlnych. HD 97300 nie jest tak potężna i jej chwila w świetle reflektorów jest nietrwała.

Więcej informacji

ESO jest wiodącą międzyrządową organizacją astronomiczną w Europie i najbardziej produktywnym obserwatorium astronomicznym na świecie. Wspiera je 16 krajów: Austria, Belgia, Brazylia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. ESO prowadzi ambitne programy dotyczące projektowania, konstrukcji i użytkowania silnych naziemnych instrumentów obserwacyjnych, pozwalając astronomom na dokonywanie znaczących odkryć naukowych. ESO odgrywa wiodącą rolę w promowaniu i organizowaniu współpracy w badaniach astronomicznych. ESO zarządza trzema unikalnymi, światowej klasy obserwatoriami w Chile: La Silla, Paranal i Chajnantor. W Paranal ESO posiada teleskop VLT (Very Large Telescope - Bardzo Duży Teleskop), najbardziej zaawansowane na świecie astronomiczne obserwatorium w świetle widzialnym oraz dwa teleskopy do przeglądów. VISTA pracuje w podczerwieni i jest największym na świecie instrumentem do przeglądów nieba, natomiast VLT Survey Telescope to największy teleskop dedykowany przeglądom nieba wyłącznie w zakresie widzialnym. ESO jest głównym partnerem ALMA, największego istniejącego projektu astronomicznego. Z kolei na Cerro Armazones, niedaleko Paranal, ESO buduje 39-metrowy teleskop E-ELT (European Extremely Large Telescope - Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski), który stanie się “największym okiem świata na niebo”.

Linki

• Zdjęcia 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w La Silla
• Zdjęcia wykonane za pomocą 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO

Krzysztof Czart
Centrum Astronomii UMK