Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
Czy jesteśmy blisko odnalezienia Dziewiątej Planety Układu Słonecznego? / Źródło: CaltechW ramach jednego z programów realizowanych w ramach Zooniverse udało się wykryć czterech kandydatów na "Planetą 9".
W styczniu 2016 roku świat zelektryzowała informacja o możliwym istnieniu nieznanej jeszcze dużej planety w naszym Układzie Słonecznym. Ten obiekt, nazwany "Planetą 9", miałby oddziaływać na pewną ilość ciał poza pasem Kuipera, kształtując ich ekscentryczne orbity. Do takiego wniosku doszli astronomowie Konstantin Batygin i Michael Brown z California Institute of Technology (Caltech). Ich wniosek opiera się na analizie statystycznej orbit odległych planetoid i planet karłowatych, takich jak 90377 Sedna, 2007 TG422, 2013 RF98 czy 2012 VP113. Te obiekty charakteryzują się ekscentrycznymi orbitami (od 0,7 aż do ponad 0,9) i okresem obrotu dookoła Słońca rzędu 4 do 12 tysięcy lat. Co więcej, ułożenie orbit tych obiektów sugeruje wpływ masywnej planety. Wyliczenia Batygina i Browna sugerują, że ta planeta miałaby masę około 10 mas Ziemi i okres obrotu dookoła Słońca rzędu 15 tysięcy lat. W kolejnych miesiącach pojawiły się następne publikacje naukowe, na przykład dotyczące potencjalnego wyglądu "Planety 9" oraz potencjalnych miejsc, gdzie ten obiekt może się skrywać i temperatury na tej planecie.
Każdy może znaleźć Planetę 9!
Jednocześnie rozpoczęło się kilka programów poszukiwawczych. W jednym z nich mogą uczestniczyć wszyscy. Program nosi nazwę "Backyard Worlds: Planet 9". Jest to część dużego programu społecznościowego Zooniverse. Backyard Worlds: Planet 9 korzysta z danych z teleskopu WISE. W drugim, niedawno zakończonym programie o nazwie "Planet 9" skorzystano z danych z teleskopu SkyMapper należącego do Australian National University.
Jedna z animacji zachęcających do udziału w poszukiwaniu "Planety 9" / Credits - NASA Goddard
W ramach programu "Planet 9" udało się wykryć czterech kandydatów. Poszukiwania łącznie wykonało ponad 21 tysięcy ochotników, którzy wykonali ponad 5 milionów klasyfikacji dostępnych obrazów. Jak na razie poza ich identyfikacją jako poruszających się małych punktów na tle innych gwiazd niewiele więcej wiadomo, jednak pozwala to na dalsze obserwacje przy użyciu dużych obserwatoriów astronomicznych.
Poszukiwania "Planety 9" będą trwać jeszcze przez kilka lat. Dzięki tym poszukiwaniom z pewnością poszerzymy wiedzę o zewnętrznym Układzie Słonecznym, gdzie wiele obiektów czeka na odkrycie.
Odkrycia "Backyard Worlds: Planet 9"
Jak na razie w ramach drugiego (wciąż trwającego) programu poszukiwawczego nie odkryto żadnego nowego obiektu w zimnych krańcach Układu Słonecznego. Udało się natomiast odkryć przynajmniej pięć słabych brązowych karłów klasy L. Jak na razie znamy łącznie około 1500 brązowych karłów tej klasy a pierwsze z nich odkryto w 1988 roku. Dzięki "Backyard Worlds: Planet 9" rozwija się nasza wiedza także o obiektach poza naszym Układem Słonecznym.
W ramach jednego z programów realizowanych w ramach Zooniverse udało się wykryć czterech kandydatów na "Planetą 9".
