Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
Grupa plam nr 2673 - Credit HelioviewerSzóstego września grupa o numerze 2673 wyemitowała kilka bardzo silnych rozbłysków. Najsilniejszych z nich był klasy X9.3. Jest to najsilniejszy rozbłysk w tym cyklu słonecznym i najsilniejszy od ... 2005 roku. Od kilku dni obserwujemy na Słońcu rosnącą aktywność grupy 2673. W dniach 4 i 5 września ten obszar aktywny wyemitował łącznie 12 rozbłysków klasy M, z których najsilniejszy był klasy M5.5. Było pewne, że w kolejnych dniach grupa 2673 wyemituje kolejne silniejsze rozbłyski, jednak ich wielkość zaskoczyła wszystkich.
Szóstego września grupa 2673 wyemitowała przynajmniej dwa rozbłyski klasy X i dwa rozbłyski klasy M. Jest możliwe, że tych rozbłysków było więcej, jednak wymaga to głębszej analizy danych.
Pierwszy z rozbłysków tego dnia był klasy X2.2. Maksimum tego rozbłysku nastąpiło o godzinie 11:10 CEST. Był to pierwszy rozbłysk klasy X od 6 maja 2015 roku, od czasów rozbłysku klasy X2.7 z grupy 2339. Ten rozbłysk sam w sobie był pewnym zaskoczeniem, gdyż na przestrzeni dwóch ostatnich lat aktywność słoneczna wyraźnie spadła. Poniższe nagranie prezentuje ten rozbłysk.
Najsilniejszy rozbłysk 24 cyklu aktywności słonecznej
Następny rozbłysk okazał się wielkim zaskoczeniem. O godzinie 14:04 CEST nastąpiło maksimum znacznie silniejszego rozbłysku. Początkowo były pewne trudności z oszacowaniem wielkości tego rozbłysku. Ostatecznie wartość rozbłysku ustalono na X9.3. Jest to nie tylko najsilniejszy rozbłysk w tym całym cyklu aktywności słonecznej, ale także najsilniejszy od czasów końca 23. cyklu aktywności słonecznej - od 7 września 2005 roku. Poniższe nagrania prezentują rozbłysk klasy X9.3 z 6 września 2017.
Rozbłysk klasy X9.3 z 6 września 2017 / Credits - NASA, SDO, helioviewer, Limax7
Rozbłysk klasy X9.3 z 6 września 2017 / Credits - NASA, SDO, helioviewer, Limax7
Po tym rozbłysku nastąpiły przynajmniej dwa rozbłyski dolnych stanów klasy M z grupy 2673. Warto tu jednak zauważyć, że wykres spadku aktywności po rozbłyskach miał pewne "podskoki", które mogły być kolejnymi rozbłyskami. Do tego potrzebna jest jednak bardziej szczegółowa analiza danych.
Najsilniejszy rozbłysk od 2005 roku!
W obecnym cyklu aktywności słonecznej dotychczas najsilniejszy rozbłysk został wyemitowany 9 sierpnia 2011 roku. Był to rozbłysk klasy X6.9. Od tego czasu aż do 6 września łącznie nastąpiły 43 rozbłyski tej klasy - w większości dolnych wartości klasy X. Natomiast wcześniej, w bardziej aktywnym 23. cyklu słonecznym nastąpiło łącznie tylko siedem bardziej energetycznych rozbłysków. Ostatni silniejszy rozbłysk nastąpił prawie dokładnie 12 lat wcześniej - był to rozbłysk klasy aż X17 z grupy 808. Natomiast ostatni bardzo silny rozbłysk, nieco słabszy od rozbłysku X9.3, nastąpił 5 grudnia 2006 roku. Był to rozbłysk klasy X9.0 z grupy 930.
CME pędzi (częściowo) ku Ziemi
Rozbłysk X9.3 wyemitował dość rozległy koronalny wyrzut masy (CME). Analiza zdjęć uzyskanych z sond SOHO i STEREO-A sugeruje, że częściowo wybita plazma zmierza ku Ziemi. W większości jednak materia została skierowana "na południe" względem pozycji planet w Układzie Słonecznym.
CME po rozbłysku klasy X9.3 - 06 września 2017 / Credits ? NASA, ESA, SDO, SOHO, Solar Ham
Warto tu dodać, że ku Ziemi pędzi już jedno CME (z wcześniejszego rozbłysku klasy M), które w nocy z 6 na 7 września powinno dotrzeć w okolice naszej planety. Oznacza to, że CME z tego rozbłysku klasy X może dotrzeć do Ziemi szybciej, wywołując silniejsze efekty geomagnetyczne. Materia dotrze do Ziemi prawdopodobnie nad ranem czasu polskiego 8 września.
Spojrzenie w przyszłość
Z dużą dozą pewności można założyć, że rozbłysk klasy X9.3 był najsilniejszym dla obecnego cyklu aktywności słonecznej. Można także założyć, że minie przynajmniej kilka lat, zanim Słońce wyemituje podobny rozbłysk. Warto tu zauważyć, że obecny cykl słoneczny jest dość mało aktywny, co przełożyło się na mniejszą ilość rozbłysków. Aktualnie nie ma żadnych dobrych prognoz co do kolejnego cyklu aktywności słonecznej, którego początek powinien nastąpić około 2020 roku, a maksimum około 2023 roku lub później.
Aktywność słoneczna jest komentowana na Polskim Forum Astronautycznym. Polecamy także listę najsilniejszych rozbłysków w tym roku oraz najsilniejszych w całym 24. cyklu aktywności słonecznej.
Szóstego września grupa o numerze 2673 wyemitowała kilka bardzo silnych rozbłysków. Najsilniejszych z nich był klasy X9.3. Jest to najsilniejszy rozbłysk w tym cyklu słonecznym i najsilniejszy od ... 2005 roku.
