Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej.
Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej.
Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim.
Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii.
Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zobacz szczegóły »
New ESO’s VLT image of the Skull Nebula. Źródło:
ESOTa zwiewna pozostałość po od dawna umarłej gwieździe, wtulona w brzuch Wieloryba, wykazuje podobieństwo do czaszki unoszącej się w przestrzeni. Mgławica Czaszka została sfotografowana w niesamowitych szczegółach przez Bardzo Duży Teleskop (VLT) należący do ESO i jest widoczna w pięknych, przekrwionych kolorach. Jest to pierwsza znana mgławica planetarna mająca związek z parą blisko związanych gwiazd, okrążanych przez trzecią gwiazdę. Mgławica Czaszka znana jest też jako NGC 246. Znajduje się około1600 lat świetlnych od Ziemi w kierunku południowej konstelacji Wieloryba. Uformowała się, gdy podobna do Słońca gwiazda w późnym wieku odrzuciła swoje zewnętrzne warstwy, pozostawiając odkryte jądro – biały karzeł – to jedna z gwiazd widocznych w samym centrum NGC 246.
Pomimo, iż mgławicę znano od wieków, dopiero w 2014 roku astronomowie odkryli, korzystając z teleskopu VLT, że biały karzeł i jego towarzyszka skrywają trzecią gwiazdę położoną w sercu Mgławicy Czaszka. Gwiazda ta, niewidoczna na zaprezentowanej fotografii, jest słabym czerwonym karłem, który znajduje się blisko białego karła, w odległości około 500 razy większej niż Ziemia od Słońca. Czerwony i biały karzeł okrążają się nawzajem jako para, natomiast zewnętrzna gwiazd krąży wokół tej pary w odległości około 1900 razy większej niż dystans Ziemia-Słońce. Razem te trzy gwiazdy czynią NGC 246 pierwszą znaną mgławicą planetarną z hierarchicznym układem potrójnym gwiazd w centrum mgławicy.
Nowe zdjęcie Mgławicy Czaszka zostało wykonane przy pomocy instrumentu FORS 2 na teleskopie VLT na chilijskiej pustyni Atakama. Celowo obejmuje światło emitowane w pewnych wąskich zakresach długości fali — związanych z gazem wodorowym i tlenowym. Obserwacje światła emitowanego przez poszczególne pierwiastki pomagają w uzyskaniu wielu informacji na temat składu chemicznego i struktury obiektu. Nowa fotografia uwidacznia, w których miejscach NGC 246 jest bogata lub uboga w wodór (pokazany na czerwono) oraz tlen (kolor jasnoniebieski).
Zooming in on the Skull Nebula
Zdjęcie zostało wybrane w ramach programu Kosmiczne Klejnoty ESO (ESO Cosmic Gems), inicjatywy promocyjnej tworzącej dla celów edukacyjnych i popularyzacyjnych fotografie interesujących, intrygujących lub wizualnie atrakcyjnych obiektów, wykorzystując do tego teleskopy ESO. Program korzysta z czasu teleskopu, gdy ten nie może używany do obserwacji naukowych. Wszystkie zebrane dane mogą jednak być również wykorzystane w badaniach naukowych i są dostępne dla astronomów poprzez archiwum naukowe ESO.