Maj to miesiąc eta Akwarydów czyli meteorów których radiant znajduje się w gwiazdozbiorze Wodnika. Jest to jeden z dwóch rojów w tym gwiazdozbiorze. Ten znajduje się przy gwieździe η Wodnika i jest związany z kometą Halleya. Znana kometa ze swojej historii o okresie ok. 76 lat. Niestety w tym miesiącu księżyc będzie przeszkadzał w obserwacjach bo maximum przypada na 6 maja. Meteory są jednak szybkie i zostawiają długie ślady więc do wytrwałych świat należy.

---

Słońce

Wznosi się po ekliptyce nadal coraz wyżej ponad równik niebieski, w związku z czym dzień jest coraz dłuższy i w ciągu miesiąca przybywa go o ponad godzinę: w Warszawie 1 maja Słońce wschodzi o 3^h06^m, zachodzi o 18^h02^m, a 31 maja wschodzi o 2^h22^m, zachodzi o 18^h46^m.

W maju Słońce wstępuje w znak Bliźniąt.

Księżyc

Bezksiężycowe noce wystąpią w drugiej połowie maja, gdyż kolejność faz Księżyca jest w tym miesiącu następująca: pierwsza kwadra 1^d20^h44^m, pełnia 9^d04^h01^m, ostatnia kwadra 17^d07^h26^m, nów 24^d12^h11^m i ponownie pierwsza kwadra 31^d03^h22^m. W apogeum Księżyc znajdzie się 14^d02^h58^m, a w perygeum 26^d03^h45^m.

Planety, planety karłowate
i planetoidy

Na początku miesiąca, wieczorem, nisko nad północno-zachodnim horyzontem można dostrzec Merkurego, obniżającego się już po kwietniowej elongacji. Godzinę po zachodzie Słońca w dniu 1 maja zobaczymy go jeszcze na wysokości 11°, świecącego z jasnością +1,1^m. Przez teleskop można zobaczyć tarczę planety w postaci wąskiego sierpa o średnicy 9''.

Nad ranem, nisko nad wschodnim horyzontem, zobaczymy Wenus, świecącą z jasnością -4,5^m. Wysokość planety, mierzona na godzinę przed wschodem Słońca, wynosi jedynie 5° i w ciągu miesiąca praktycznie się nie zmienia.

Również nad ranem, poniżej Wenus, można próbować dostrzec Marsa, jednak przy jasności zaledwie +1,1^m jego dostrzeżenie w blasku zorzy porannej będzie praktycznie niemożliwe. W ciągu miesiąca wysokość planety nad horyzontem, mierzona na początku świtu cywilnego, wzrośnie od zaledwie 1,4° do prawie 6°.

Jowisza możemy odnaleźć również nad ranem, świecącego powyżej Wenus w gwiazdozbiorze Koziorożca z jasnością -2,5^m. W ciągu miesiąca wysokość planety nad horyzontem na początku świtu cywilnego rośnie od 11° do prawie 18°. Tak niskie położenie planety znacznie utrudni obserwacje teleskopowe szczegółów układów chmur w jej atmosferze, można jednak oczywiście śledzić zjawiska w układzie jego księżyców galileuszowych.

Wieczorem, w gwiazdozbiorze Lwa, zobaczymy Saturna świecącego z jasnością 0,7^m.

Uran i Neptun przebywają na niebie w pobliżu Słońca i są niewidoczne.

Planeta karłowata (134340) Pluton jest widoczna przez całą noc w gwiazdozbiorze Strzelca, jednakże jej jasność wynosi jedynie 14,4^m i do jej zaobserwowania niezbędny jest teleskop o średnicy zwierciadła przynajmniej 25 cm.

Planeta karłowata (1) Ceres jest widoczna w pierwszej połowie nocy w gwiazdozbiorze Lwa jako „gwiazda” o jasności malejącej od 8,1^m do 8,4^m:

1 V: 10^h33,8^m, +23°28'; 11 V: 10^h38,3^m, +22°11'; 21 V: 10^h44,9^m, +20°45'; 31 V: 10^h53,1^m, +19°11'.

W maju w pobliżu opozycji nie znajduje się żadna jasna planetoida.

Meteory

W dniach od 19 kwietnia do 28 maja promieniują meteory z roju eta Akwarydów (ETA), związanego z kometą Halleya, we wstępującym węźle jej orbity (obserwowany był już w VII w. w Chinach). W roju tym obserwuje się jasne, szybkie meteory, pozostawiające bardzo długie ślady. Maksimum aktywności roju przypada w tym roku w dniu 6 maja o godzinie 0 UT. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Wodnika i ma współrzędne: α = 22,5^h, δ = -1°. Niestety, tegorocznym obserwacjom będzie przeszkadzał Księżyc zbliżający się do pełni.

Kalendarium

1^d22^h

Zakrycie gwiazdy ο¹ Cnc (5,2^m) przez ciemny brzeg Księżyca w pierwszej kwadrze, na wysokości 16° nad horyzontem, widoczne w całej Polsce (Gdańsk 22^h35^m — Krosno 22^h44^m).

1^d23^h02^m

Gwiazda zmienna zaćmieniowa U Oph osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9^m do 6,6^m

3^d

Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej.

4^d07^h

Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 6°.

6^d01^h02^m

Gwiazda zmienna zaćmieniowa 1143 Cyg osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9^m do 6,4^m

6^d23^h48^m

Gwiazda zmienna zaćmieniowa U Oph osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9^m do 6,6^m

7^d12^h

Maksymalna libracja Księżyca (8,1°) w kierunku Mare Humboldtianum (oświetlone).

7^d16^h

Merkury nieruchomy w rektascensji.

8^d01^h01^m

Gwiazda zmienna δ Cep (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5^m)

10^d01^h29^m

Gwiazda zmienna ζ Gem (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,6^m)

10^d20^h

Odkrycie gwiazdy Antares (α Sco, 1,1^m) przy ciemnym brzegu Księżyca tuż po pełni, na wysokości zaledwie 1° nad horyzontem, widoczne tylko we wschodniej Polsce (Krosno, Lublin 20^h22^m).

11^d

Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej.

14^d07^h

Minimalna libracja Księżyca (2,0°) w kierunku Sinus Iridium (oświetlona).

14^d20^h45^m

Gwiazda zmienna η Aql (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5^m)

17^d06^h

Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 2°.

17^d08^h

Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 2°.

17^d17^h

Saturn nieruchomy w rektascensji.

18^d10^h

Merkury w koniunkcji dolnej ze Słońcem.

19^d

Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej.

19^d17^h

Złączenie Urana z Księżycem w odl. 4°.

20^d21^h49^m

Słońce wstępuje w znak Bliźniąt, jego długość ekliptyczna wynosi wtedy 60°.

21^d02^h

Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 5°.

21^d03^h

Maksymalna libracja Księżyca (9,3°) w kierunku krateru Schickard (oświetlony).

21^d17^h

Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 5°.

22^d00^h59^m

Gwiazda zmienna η Aql (cefeida) osiąga maksimum jasności (3,5^m)

24^d

Gwiazda zmienna długookresowa V Mon (miryda) (6^h22,7^m, -2°11') osiąga maksimum jasności (7,0^m)

24^d01^h

Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 7°.

27^d

Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej.

27^d11^h

Minimalna libracja Księżyca (2,5°) w kierunku Mare Australe (oświetlone).

27^d11^h

Złączenie Jowisza z Neptunem w odl. 0,4°.

28^d23^h10^m

Gwiazda zmienna zaćmieniowa 1143 Cyg osiąga minimum jasności. Jasność gwiazdy spada od 5,9^m do 6,4^m

29^d06^h

Neptun nieruchomy w rektascensji.

29^d

Gwiazda zmienna długookresowa W And (miryda) (2^h17,6^m, +44°18') osiąga maksimum jasności (7,4^m).

UWAGA:

Momenty wszystkich zjawisk podane są w czasie uniwersalnym UT (Greenwich).

Aby otrzymać datę w obowiązującym w marcu w Polsce „czasie zimowym”, należy dodać 1 godzinę.

Momenty złączeń planet z Księżycem podane są dla współrzędnych Warszawy. Dla każdego złączenia podano momenty największego zbliżenia obiektów na niebie. Podane są wszystkie złączenia, nie tylko widoczne w Polsce.

Współrzędne równikowe podane są dla Epoki 2000.0.

Autor oryginału: Tomasz Ściężor Urania