Partnerzy

Astro-Miejsca


URANIA

astroturystyka

100 lat IAU

IAU

Comet

Centrum Nauki Kepler

Planetarium Wenus

ERC

Centrum Nauk Przyrodniczych

Orion,serwis,astronomii,PTA

POLSA

Astronomia Nova

Astronarium

forum astronomiczne

IPCN

Portal AstroNet

Puls Kosmosu

Forum Meteorytowe

kosmosnautaNET

kosmosnautaNET

Nauka w Polsce

astropolis

astromaniak

PTMA

PTR

heweliusz

heweliusz

ESA

Astronomers Without Borders

Hubble ESA

Space.com

Space Place

Instructables

Tu pełno nauki

Konkursy

Olimpiady Astronomiczne
Olimpiada Astronomiczna przebiega w trzech etapach.
Zadania zawodów I stopnia są rozwiązywane w warunkach pracy domowej. Zadania zawodów II i III stopnia mają charakter pracy samodzielnej. Zawody finałowe odbywają się w Planetarium Śląskim. Tematyka olimpiady wiąże ze sobą astronomię, fizykę i astronomiczne aspekty geografii. Olimpiady Astronomiczne


Urania Postępy Astronomii - konkurs dla szkół


astrolabium

Organizatorem konkursu astronomicznego jest Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego a patronat nad akcją sprawuje Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika będące instytutem Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Zobacz szczegóły »

astrolabium

konkurs, astronomiczny

AstroSklepy

Serwis Astro - 30 lat AstroDoświadczenia!

Astro Schopy
 Firma ScopeDome

Planeta Oczu

Astrocentrum

Wszystko o Nas

Logo SA GW, autor Jacek Patka





Forum Astronomiczne PL


BOINC

Classroom

FB

Księżyc


Data: 12-10-2024 06:25:39

faza

Słońce

Na niebie


La Lune

Mapa Nieba

Stellarium Web

TheSkyLive
Skytinel - sieć stacji bolidowych - SN15

Położenie JWST
Where is WEBB


ARTEMIS
ARTEMIS-1


Położenie ISS
The current position of the ISS
tranzyty ISS


The current position of the ISS

Misja KEPLER

ZOONIVERSE odkrywanie planet

EPUP
5282 planet

Astropogoda

Pogoda



sat24, chmury, pogoda


wyładowania atmosferyczne


III Prawo Keplera




Czytelnia


dwumiesięcznik

Urania, numery archiwalne,przedwojenne

Light Pollution

M-WiFi

gwiazdy,zmienne,poradnik,gazeta,pdf,astronomia,pomiary

vademecum, miłośnika, astronomii, dwumiesięcznik, astronomia

astronomia amatorska

Astronautilius

KTW'

kreiner, ziemia i wszechświat

poradnik, miłośnika, astronomii, książka, Tomasz, Rożek

poradnik, miłośnika, astronomii, książka, Rudż, Przemysław

atlas, nieba, książka, astronomia

atlas, księżyca, książka, astronomia

Poradnik Miłośnika Astronomii

Mądre Książki

Najnowsza mapa nieba z misji kosmicznej Gaia

Droga Mleczna,GAJA Na ilustracji: Widok z sondy Gaia na naszą Drogę Mleczną i sąsiednie galaktyki, oparty na pomiarach blisko 1,7 mld gwiazd. Źródło: ESA/Gaia/DPACEuropejska Agencja Kosmiczna opublikowała najnowszą mapę nieba stworzoną na podstawie danych misji Gaia. Niezwykle precyzyjna mapa zawiera szczegółowe dane o niemal 2 miliardach gwiazd naszej Galaktyki, a na dysku zajmuje aż 1 petabajt. W pracach misji uczestniczą astronomowie z Uniwersytetu Warszawskiego - informuje uczelnia.

Szybkie błyski radiowe w naszej galaktyce

Astronomowie zarejestrowali kolejne szybkie błyski radiowe w naszej galaktyce

magnetar,GRB 24 maja 2020 cztery europejskie teleskopy prowadziły wspólne obserwacje, aby zrozumieć pochodzenie tajemniczych błysków radiowych. Odebrano wtedy krótkoczasowy wybuch aktywności od jednego z magnetarów, bardzo gęstych obiektów posiadających ekstremalnie silne pole magnetyczne. (Autor: Danielle Futselaar, artsource.nl)Kolejne dwa szybkie błyski radiowe zarejestrował międzynarodowy zespół naukowców. Ich źródłem jest magnetar, czyli gwiazda neutronowa o potężnym polu magnetycznym, położna w naszej Galaktyce. W badaniach uczestniczył radioteleskop z podtoruńskich Piwnic.

Gwiazdy i czaszki: nowe zdjęcie ESO ukazuje straszliwą mgławicę

Skull Nebula New ESO’s VLT image of the Skull Nebula. Źródło:
ESO
Ta zwiewna pozostałość po od dawna umarłej gwieździe, wtulona w brzuch Wieloryba, wykazuje podobieństwo do czaszki unoszącej się w przestrzeni. Mgławica Czaszka została sfotografowana w niesamowitych szczegółach przez Bardzo Duży Teleskop (VLT) należący do ESO i jest widoczna w pięknych, przekrwionych kolorach. Jest to pierwsza znana mgławica planetarna mająca związek z parą blisko związanych gwiazd, okrążanych przez trzecią gwiazdę.

Dziesięć bliskich przelotów NEO

NEO W dniach 12 – 21 października przestrzeń wokół Ziemi naruszyło aż dziesięć małych obiektów. Te obiekty otrzymały oznaczenia 2020 TS1, 2020 TD7, 2020 TK7, 2020 UE, 2020 TG6, 2020 TE6, 2020 UX, 2020 TF6, 2020 UA i 2020 UY.W dniach 12 – 21 października przestrzeń wokół Ziemi naruszyło aż dziesięć małych obiektów. Te obiekty otrzymały oznaczenia 2020 TS1, 2020 TD7, 2020 TK7, 2020 UE, 2020 TG6, 2020 TE6, 2020 UX, 2020 TF6, 2020 UA i 2020 UY.

Nagroda Nobla z fizyki 2020 przyznana za badania z użyciem teleskopów ESO dotyczące supermasywnej czarnej dziury w Drodze Mlecznej

czarna dziura,black hole,Nobel Orbity gwiazd wokół czarnej dziury w sercu Drogi Mlecznej
Symulacja pokazuje orbity gwiazd bardzo blisko supermasywnej czarnej dziury w sercu Drogi Mlecznej. Jedna z tych gwiazd, nazwana S2, krąży po orbicie z okresem 16 lat i przeszła bardzo blisko czarnej dziury w maju 2018 r. Jest to idealne laboratorium do testowania fizyki grawitacji, a w szczególności ogólnej teorii względności Einsteina.

Źródło:
ESO/L. Calçada/spaceengine.org
Reinhard Genzel oraz Andrea Ghez otrzymali wspólnie Nagrodę Nobla z fizyki 2020 za badania dotyczące supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A* w centrum naszej galaktyki. Genzel, Dyrektor Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics w Niemczech, wraz ze swoim zespołem, prowadził obserwacje Sagittarius A* przez blisko 30 lat, korzystając z armady instrumentów na teleskopach Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO).

O tym, jak doszło do spotkania dwóch odmiennych czarnych dziur

slowaKluczowe Jak doszło do zderzenia dwóch czarnych dziur o różnych masach? Od prawego górnego rogu do dolnego lewego: 1) faza układu podwójnego gwiazd, 2) faza wspólnej otoczki, gdzie czarna dziura - powstała z masywniejszej gwiazdy - znajduje się wewnątrz otoczki drugiej gwiazdy (czarnej dziury nie widać) 3) faza dwóch czarnych dziur, które dążą do połączenia. 4) Fale grawitacyjne towarzyszące połączeniu czarnych dziur. Fot: źródło: CAMK PAN, https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/abb5b5W kwietniu ub. r. zaobserwowano fale grawitacyjne świadczące o tym, że połączyły się dwie czarne dziury o znacznie różniących się od siebie masach. Zespół kierowany przez Polaków teraz wyjaśnił, jak to możliwe, że tak odmienne obiekty mogły być swoimi sąsiadami. I jak doszło do ich kosmicznego spotkania.

Teleskop ESO dostrzegł galaktyki uwięzione w sieci supermasywnej czarnej dziury

ESO,VLT Wizja artysty dotycząca sieci supermasywnej czarnej dziury
Z pomocą Bardzo Dużego Teleskopu ESO (VLT) astronomowie odkryli sześć galaktyk leżących wokół supermasywnej czarnej dziury, po raz pierwszy tak bliskie zgrupowanie zaobserwowano w ciągu pierwszego miliarda lat wszechświata. Impresja artysty ukazuje centralną czarną dziurę i galaktyki uwięzione w jej sieci gazowej. Czarna dziura, która wraz z dyskiem wokół niej jest znana jako kwazar SDSS J103027.09 + 052455.0, świeci jasno, pochłaniając otaczającą ją materię.
Źródło: ESO/L. Calçada
Przy pomocy należącego do ESO teleskopu VLT astronomowie odkryli sześć galaktyk znajdujących się wokół supermasywnej czarnej dziury, gdy Wszechświat miał mniej niż miliard lat. Po raz pierwszy tego typu zgrupowanie zostało zaobserwowane tak wcześnie po Wielkim Wybuchu. Wyniki badań pomogą nam lepiej zrozumieć, w jaki sposób supermasywne czarne dziury, z których jedna rezyduje w centrum Drugo Mlecznej, formowały się i tak szybko rosły do swoich gigantycznych rozmiarów. Rezultat wspiera teorię, że czarne dziury rosną szybko w wielkich strukturach przypominających sieć, które zawierają mnóstwo zasilającego je gazu.

Na Wenus dostrzeżono prawdopodobny znacznik życia

ESO,fosforowodór Fosforowodór wykryty w atmosferze Wenus
Artystyczna wizualizacja pokazuje Wenus, naszą sąsiadkę w Układzie Słonecznym. Właśnie na Wenus naukowcy potwierdzili wykrycie cząsteczek fosforowodoru (fosfiny), którą symbolicznie pokazano na ilustracji. Cząsteczki zostały wykryte w wysokich chmurach na Wenus na podstawie danych z radioteleskopów James Clerk Maxwell Telescope oraz Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, w którym ESO jest partnerem.

Od dziesięcioleci astronomowie spekulowali czy w wysokich chmurach na Wenus może istnieć życie. Detekcja fosforowodoru może wskazywać na takie pozaziemskie "powietrzne" organizmy.

Źródło:
ESO/M. Kornmesser/L. Calçada & NASA/JPL/Caltech
Międzynarodowy zespół astronomów ogłosił dzisiaj odkrycie w chmurach na Wenus rzadkiej cząsteczki: fosforowodoru (fosfiny). W przypadku Ziemi gaz ten jest wytwarzany jedynie przemysłowo oraz przez mikroby, które rozwijają się w środowisku beztlenowym. Astronomowie spekulowali od dziesięcioleci, że wysokie chmury na Wenus mogą być domem dla mikroorganizmów, które mogłyby unosić się swobodnie nad wypaloną powierzchnią, tolerujących bardzo wysoką kwasowość. Wykrycie fosforowodoru może wskazywać na tego typu pozaziemskie "powietrzne" życie.

Dzięki falom grawitacyjnym odkryto niezwykłą populację czarnych dziur

GW190521 Artystyczna interpretacja koalescencji układu podwójnego czarnych dziur odpowiedzialnego za sygnał GW190521. Czasoprzestrzeń, przedstawiona jako siatka, na którą nałożony jest obraz kosmosu, jest zniekształcona przez falę GW190521. Mniejsze turkusowe i pomarańczowe siatki reprezentują efekty „wleczenia” wywołane obrotem czarnych dziur wokół własnych osi. Oszacowane kierunki osi obrotu są oznaczone kolorowymi strzałkami. Wybrane kosmiczne tło sugeruje gromadę gwiazdową, jako jedno z możliwych miejsc, w którym mógł znajdować się układ GW190521.

Grafika / animacja: Raúl Rubio / grupa Virgo Valencia / The Virgo Collaboration
Międzynarodowa grupa badaczy wykryła fale grawitacyjne z układu dwóch czarnych dziur, które połączyły się, tworząc czarną dziurę 142 razy masywniejszą niż Słońce. Utworzony obiekt to najbardziej masywna czarna dziura, jaką wykryto za pomocą fal grawitacyjnych. W pracach uczestniczyli naukowcy z Polski.

Galaktyka jak pierścień

ALMA obserwuje najodleglejszą odpowiedniczkę Drogi Mlecznej
Galaktyka jest zniekształcona – wygląda na niebie jak pierścień

slowaKluczowe Soczewkowany widok SPT0418-47
Astronomowie korzystający z sieci ALMA, w której ESO jest partnerem, odkryli ekstremalnie odległą galaktykę, która wygląda zaskakująco podobnie do Drogi Mlecznej. Galaktyka SPT0418-47 jest grawitacyjnie soczewkowana przez inną pobliską galaktykę, przez co widać ją na niebie jako prawie idealny pierścień światła
Źródło: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), Rizzo et al.
Astronomowie korzystający z Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), w którym Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) jest partnerem, odkryli niezwykle daleką i tym samym bardzo młodą galaktykę, która wygląda zaskakująco podobnie do Drogi Mlecznej. Galaktyka znajduje się tak daleko, że jej światło potrzebuje ponad 12 miliardów lat, aby dotrzeć do nas: widzimy ją w stadium, gdy Wszechświat miał zaledwie 1,4 miliarda lat. Obiekt jest zaskakująco niechaotyczny, co jest sprzeczne z teoriami, że wszystkie galaktyki we wczesnym Wszechświecie były turbulentne i niestabilne. To nieoczekiwane odkrycie stawia wyzwanie naszemu zrozumieniu tego, w jaki sposób powstają galaktyki i daje nowy wgląd w przeszłość Wszechświata.

Wszechświat jest bardziej jednorodny niż sądzono

KIDS Mapa z przeglądu KiDS, rzutowana na niebo, pokazująca „zmarszczki” w rozkładzie materii w dalekim Wszechświecie, zobrazowane dzięki soczewkowaniu grawitacyjnemu. Najmniejsze widoczne plamy odpowiadają rozmiarowi około 30 milionów lat świetlnych. Na pierwszym planie widać Obserwatorium Paranal, gdzie znajduje się VLT Survey Telescope. Źródło: B. Giblin, K. Kuijken i zespół KiDS. Panorama na pierwszym planie: ESO/Y.Beletsky CC BY 4.0.Naukowcy opublikowali nowe mapy opracowane z danych przeglądu nieba Kilo-Degree Survey (KiDS). Okazuje się, że Wszechświat jest niemal o 10 procent bardziej jednorodny niż przewiduje standardowy model kosmologiczny. W badaniach brał udział polski naukowiec, dr Maciej Bilicki z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie.

Pierwsze zdjęcie wieloplanetarnego systemu

Teleskop ESO uzyskał pierwsze w historii zdjęcie wieloplanetarnego systemu wokół gwiazdy podobnej do Słońca

egzoplanety Pierwsze w historii zdjęcie wieloplanetarnego systemu wokół gwiazdy podobnej do Słońca
Zdjęcie uzyskane przez instrument SPHERE na należącym do ESO teleskopie VLT pokazuje gwiazdę TYC 8998-760-1 wraz z towarzyszącymi jej dwoma olbrzymimi egzoplanetami. Po raz pierwszy astronomowie bezpośrednio zaobserwowali więcej niż jedną planetę okrążającą gwiazdę podobną do Słońca.
Planety są widoczne jako jasne plamki w centrum (TYC 8998-760-1b) i w prawym dolnym rogu (TYC 8998-760-1c) obrazu. Wskazano je strzałkami. Inne jasne plamki to gwiazdy tła. Dzięki wykonaniu zdjęć w różnym czasie naukowcy byli w stanie odróżnić planety od gwiazd tła.
Fotografia została wykonana dzięki zablokowaniu światła od młodej, podobnej do Słońca gwiazdy (w lewym górnym rogu) przy pomocy koronografu, co pozwoliło na detekcję słabszych planet. Jasne i ciemne pierścienie widoczne na obrazie gwiazdy to optyczne artefakty. Planety są widoczne jako dwie jasne plamki w centrum i w prawej dolnej części obrazu.
Źródło:ESO/Bohn et al.
Należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) teleskop VLT wykonał pierwsze w historii zdjęcie młodej, podobnej do Słońca gwiazdy, której towarzyszą dwie olbrzymie egzoplanety. Zdjęcia systemów wieloplanetarnych są niesamowicie rzadkie, a do tej pory astronomowie nigdy nie obserwowali w taki bezpośredni sposób jednocześnie więcej niż jednej planety okrążającej gwiazdę podobną do Słońca. Obserwacje pomogą astronomom w zrozumieniu, jak formowały się i ewoluowały planety wokół naszego własnego Słońca.

„Moje kosmiczne wakacje” – konkurs POLSA dla dzieci

MOJE KOSMICZNE WAKACJE – KONKURS POLSA DLA DZIECI ZE SZKÓŁ PODSTAWOWYCH, Posla MOJE KOSMICZNE WAKACJE – KONKURS POLSA DLA DZIECI ZE SZKÓŁ PODSTAWOWYCHDo 2 października br. można nadsyłać prace w konkursie, organizowanym przez Polską Agencję Kosmiczną, pod hasłem „Moje kosmiczne wakacje”. Konkurs przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych z całej Polski, zainteresowanych tematyką związaną z przestrzenią kosmiczną.

Lato z kometą C2020 F3 NEOWISE

koometa,NEOWISE Kometa C/2020 F3 NEOWISE sfotografowana w Żaganiu w Żagańskim Obserwatorium Astronomicznym w dniu 14 lipca 2020 rokuCzekaliśmy, czekaliśmy i doczekaliśmy się. W tym roku mamy wysyp komet, ale jakimś trafem żadna nie chciała dotrwać do czasu jej najlepszej widoczności. Rozpadały się, gasły w oczach i rozwiewały nasze nadzieje na udane i ciekawe obserwacje. Aż nadleciała ta jedyna.

Meteor nad Hiszpanią

slowaKluczowe Meteor nad Hiszpanią
Fireball over Toledo and Madrid (July 5) // Bola de fuego sobre Toledo y Madrid (5 de julio)
Ta sporadyczna kula ognia przeleciała nad Hiszpanią 5 lipca 2020 roku, około godziny 0:58 czasu lokalnego (co odpowiada godzinie 22:58 UT 4 lipca). Został wygenerowany przez meteoroid poruszający się po orbicie podobnej do asteroidy, która uderzyła w atmosferę z prędkością około 72 000 km / h. Kula ognia rozpoczęła się na wysokości około 81 km nad prowincją Toledo, a zakończyła na wysokości około 34 km nad Madrytem.

Kosmiczna zagadka

Teleskop ESO zobaczył zniknięcie masywnej gwiazdy

slowaKluczowe Artystyczna wizja znikającej gwiazdy
This illustration shows what the luminous blue variable star in the Kinman Dwarf galaxy could have looked like before its mysterious disappearance.
Źródło:ESO/L. Calçada
Korzystając z należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) teleskopu VLT, astronomowie odkryli absencję niestabilnej, masywnej gwiazdy w galaktyce karłowatej. Naukowcy sądzą, że może to wskazywać na to, iż gwiazda stała się mniej jasna i została częściowo przesłonięta przez pył. Alternatywnym wyjaśnieniem jest zapadnięcie się gwiazdy do czarnej dziury bez wybuchu supernowej. „Jeśli to prawda, byłaby to pierwsza bezpośrednia detekcja tego typu monstrualnej gwiazdy, kończącej życie w taki sposób” mówi Andrew Allan z Trinity, lider zespołu i doktorant w College Dublin w Irlandii.

Planety powstają bardzo szybko

slowaKluczowe Artystyczna wizja dysku protoplanetarnego otaczającego młodą gwiazdę. Źródło: NASA/JPL-Caltech.Naukowcy uzyskali nowe dowody na to, że planety powstają bardzo szybko. Dzięki obserwacjom radioastronomicznym pokazano, że bardzo młode dyski wokół gwiazd mają wystarczającą ilość elementów potrzebnych do zbudowania układów planetarnych. Badania prowadził m.in. polski astronom pracujący w Holandii.

2020 ML2 blisko Ziemi

Planetoida Urania Planetoida Urania sfotografowana w Żagańskim Obserwatorium Astronomicznym
21.04.2020 r.
Trzynastego czerwca nastąpił bliski przelot planetoidy 2020 ML2. Obiekt przemknął w odległości 357 tysięcy kilometrów od Ziemi.

Planetoida o oznaczeniu 2020 ML2 zbliżyła się do Ziemi 13 czerwca, z maksymalnym zbliżeniem około godziny 06:45 CEST. W tym momencie 2020 ML2 znalazła się w odległości około 357 tysięcy kilometrów, co odpowiada 0,93 średniego dystansu do Księżyca. 2020 ML2 ma szacowaną średnicę około 11 metrów.

Pierwszy dzień lata

lato,2020 Pierwszy dzień lataTegoroczne lato zacznie się o 23:44 czyli w nocy 20 czerwca 2020 roku. Pierwszy dzień lata odbędzie się więc w niedzielę 21 czerwca. Tego dnia Słońce będzie w zenicie nad zwrotnikiem Raka i znajdzie się w granicach jego konstelacji zodiakalnej. W rzeczywistości zbliży się do granic konstelacji Bliźniąt, a więc o całą konstelację wcześniej na ekliptyce. Pewnie zastanawiasz się czytelniku skąd taki dokładny czas chwili początku lata? Otóż w tym momencie nasza gwiazda będzie miała długość ekliptyczną 90 stopni. Taki kąt będzie dzielił ja na niebie od Punktu Barana (0 stopni) czyli miejsca na niebie, gdzie ekliptyka przecina się z równikiem niebieskim (ekliptyka to linia pozornej drogi Słońca po niebie, w rzeczywistości to Ziemia wędruję po niej dokoła Słońca).

OMSA - dziewczyny górą

slowaKluczowe 46. Ogólnopolskie Młodzieżowe Seminarium Astronomiczno-Astronautyczne w Grudziądzu (OMSA 2020) odbyło się w tym roku w specjalnej formie - online. Całość sesji finałowych możecie obejrzeć na YouTube. Znamy już laureatów.Uczniowie z Poznania wygrali 46. Ogólnopolskie Młodzieżowe Seminarium Astronomiczno-Astronautyczne

Odbieranie zdjęć z satelitów meteorologicznych własnym sprzętem, próba poszukiwań planet pozasłonecznych, czy pomiar odległości do Księżyca – to tematy prac laureatów ogólnopolskiego konkursu astronomiczno-astronautycznego dla młodzieży OMSA 2020. Finały konkursu odbyły się nietypowo, w trybie online, zamiast w grudziądzkim planetarium.

W piątek częściowe zaćmienie Księżyca

Księżyc,zaćmienie Półcieniowe zaćmienie Księżyca. Źródło: Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne w NiepołomicachW najbliższy piątek na wieczornym niebie będzie można zobaczyć pełnię "truskawkowego Księżyca", nazywaną też Różanym albo Gorącym Księżycem. Przy wschodzie Księżyca będzie też widoczne także jego półcieniowe zaćmienie.

Gorące gwiazdy są nękane przez gigantyczne plamy magnetyczne

slowaKluczowe Artystyczna wizja gwiazdy z olbrzymią plamą magnetyczną
Astronomowie korzystający z teleskopów ESO odkryli gigantyczne plamy na powierzchniach ekstremalnie gorących gwiazd ukrytych w gromadach gwiazd, tzw. gwiazd z gorącego krańca gałęzy horyzontalnej (ang. extreme horizontal branch stars). Obraz pokazuje artystyczną wizję jak może wyglądać jedna z takich gwiazd i jej olbrzymią, białawą plamę. Plama jest jasna, zajmuje do jednej czwartek powierzchni gwiazdy i jest spowodowana przez pole magnetyczne. Gdy gwiazda obraca się, plama na jej powierzchni pojawia się i znika z pola widzenia, powodując obserwowane zmiany w jasności.

Źródło:
ESO/L. Calçada, INAF-Padua/S. Zaggia
Astronomowie używający teleskopów Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) odkryli olbrzymie plamy na powierzchni ekstremalnie gorących gwiazd schowanych w gromadach gwiazd. Gwiazdy te są nie tylko nękane przez plamy magnetyczne, ale niektóre z nich doświadczają także superrozbłysków – eksplozji energii kilka milionów razy bardziej energetycznych niż podobne wybuchy na Słońcu. Wyniki badań, opublikowane dzisiaj w „Nature Astronomy”, pomogą astronomom lepiej zrozumieć te zagadkowe gwiazdy i otworzą drzwi do rozwiązania innych nieuchwytnych tajemnic astronomii gwiazdowej.

Dragon z załogą na orbicie

Dragon,SpaceX Start rakiety z Drgonem z załogą w dniu 30 maja 2020Wczoraj - 30 maja 2020 r. - wystartowała rakiety SpaceX ze statkiem Drgon z załogą w środku. To przełożony lot z powodów niesprzyjającej przygody tym razem przebiegł bez najmniejszych zakłóceń. Tradycyjnie człon rakiety nośnej powrócił na platformę pływającą i szczęśliwie na niej osiadł. W niedziele popołudniu będziemy mogli oglądać transmisję z dokowania statku do ISS.

Kometa SWAN będzie widoczna z Polski

slowaKluczowe Warkocz jonowy nowej komety SWAN
Źródło obrazu i prawa autorskie: Gerald Rhemann

Opis: Nowoodkryta Kometa SWAN już zdołała rozwinąć swój imponujący warkocz jonowy. Przybyła do nas z zewnętrznego obszaru Układu Słonecznego i właśnie przekroczyła orbitę Ziemi. Nosząca oficjalną nazwę C/2020 F8 (SWAN) międzyplanetarna góra lodowa (obecnie odparowywująca) zbliży się maksymalnie do Ziemi 13 maja, a znajdzie się najbliżej Słońca w dniu 27 maja tego roku. Kometa została po raz pierwszy zauważona pod koniec marca przez miłośnika astronomii przeglądającego zdjęcia, które wykonała krążąca wokół Słońca sonda NASA -- SOHO. Jej nazwa wiąże się z zainstalowaną na tym satelicie kamerą SWAN (Solar Wind ANisotropies). To zdjęcie, wykonane na ciemnym tle nieba ponad Namibią w połowie kwietnia, ukazuje świecącą na zielonkawo głowę Komety SWAN oraz jej niespodziewanie długi, ukazany tu bardzo szczegółowo, błękitny warkocz jonowy. Choć jasności komet są zazwyczaj dość trudne do przewidzenia, niektóre modele wskazują na to, że Kometa SWAN stanie się na tyle jasna, by móc ją dostrzec gołym okiem w czerwcu.
W drugiej połowie maja i w czerwcu z terenu Polski obserwatorzy nieba będą mogli oglądać kometę C/2020 F8 (SWAN), widoczną bardzo nisko nad horyzontem. Nie dostrzeżemy jej jednak gołym okiem - obserwacja wymagać będzie teleskopu bądź lornetki.

Teleskopy ESO widzą oznaki narodzin planety

Miejsce wskazane przez „supeł”

ESO Zdjęcie dysku wokół AB Aurigae uzyskane przez SPHERE
Zdjęcie pokazuje dysk wokół młodej gwiazdy AB Aurigae, na którym należący do ESO teleskop VLT dostregł oznaki narodzin planety. Blisko centrum zdjęcia, w wewnętrznym obszarze dysku, widać "supeł" (w bardzo jasnym żółtym kolorze). Naukowcy sadzą, że wskazuje on miejsce, w którym formuje się planeta. Supeł znajduje się mniej więcej w tej samej odległości od gwiazdy AB Aurigae, co Neptun od Słońca.
Zdjęcie uzyskano przez instrument SPHERE w świetle spolaryzowanym.
Źródło: ESO/Boccaletti et al.
Obserwacje wykonane przy pomocy należącego do ESO teleskopu VLT ujawniły znaki ostrzegawcze o narodzinach systemu gwiazdowego. Wokół młodej gwiazdy AB Aurigae znajduje się gęsty dysk gazu i pyłu, w którym astronomowie dostrzegli wyraźną strukturę spiralną z „supłem”, wskazującą miejsce, w którym może formować się planeta. Obserwowana struktura może być pierwszym bezpośrednim dowodem na narodziny niemowlęcej planety.

Instrument ESO znalazł najbliższą względem Ziemi czarną dziurę

Niewidzialny obiekt ma dwie towarzyszące gwiazdy widoczne nieuzbrojonym okiem

ESO,black holle Artystyczna wizja układu potrójnego z najbliższą czarną dziurą
Artystyczna wizualizacja pokazuje orbity obiektów w układzie potrójnym HR 6819. System ten składa się z wewnętrznej pary z jedną gwiazdą (orbita w kolorze niebieskim) i nowo odkrytej czarnej dziury (orbita w kolorze czerwonym), a także z trzeciego obiektu - innej gwiazdy na szerszej orbicie (również kolor niebieski).

Zespół badawczy początkowo sądził, że są tam tylko dwa obiekty (dwie gwiazdy). Jednak po analizie swoich obserwacji naukowcy byli szołomieni, gdy okazało się, że istnieje trzecie, wczesniej nieznane ciało w HR 6819: czarna dziura, najbliższa znana względem Ziemi. Czarna dziura jest niewidoczna, ale ujawnia swoje istnienie poprzez oddziaływanie grawitacyjne, które zmusza jasną wewnętrzną gwiazdę do krążenia po orbicie. Obiekty w wewnętrznej parze mają prawie takie same masy i kołowe orbity.

Obserwacje wykonane przy pomocy spektrografu FEROS na 2,2-metrowym teleskopie w Obserwatorium La Silla, należącym do ESO, pokazały, że wewnętrzna widoczna gwiada krąży wokół czarnej dziury z okresem 40 dni, natomiast druga gwiazda znajduje się w dużej odległości od wewnętrznej pary.

Źródło: ESO/L. Calçada
Zespół astronomów z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) i innych instytucji odkrył czarną dziurę znajdującą się zaledwie 1000 lat świetlnych od Ziemi. Czarna dziura jest bliżej Układu Słonecznego niż jakakolwiek znana do tej pory. Tworzy układ potrójny widoczny gołym okiem. Naukowcy znaleźli dowód na istnienie niewidocznego obiektu, gdy śledzili dwie towarzyszące mu gwiazdy przy pomocy 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile. Mówią, że ten system może być zaledwie czubkiem góry lodowej i wiele podobnych czarnych dziur zostanie odnalezionych w przyszłości.

Miliardy lat świetlnych stąd - prawa fizyki nieco inne

ULAS J1120+0641,kwazar Wizja artystyczna kwazara ULAS J1120+0641. To obiekt w odległosci 13 mld lat świetlnych od Ziemi. Prawa fizyki w tamtyma obszarze Wszechświata trochę mogą różnić się od tych w naszym obszarze. fot; ESO/M. Kornmesser / CC BY (Link)Astrofizycy przeanalizowali sygnał z kwazara sprzed 13 mld lat. Potwierdzili, że niektóre prawa fizyki różnią się tam nieco od naszych. A w dodatku wielkość zmian tych praw fizyki we Wszechświecie nie jest równomierna.

Starlink stanowią poważne zagrożenie dla badań astronomicznych

M81,Starlink,satelita Zdjęcie M81 ze śladem satelity Starlink. Przed startem tej konstelacji takie zdarzenia w zasadzie nie miały miejsca. Prawdopodobieństwo takiej fotografii było niewielkie, bo satelitów było na orbicie zdecydowanie mniej. Kolejne konstelacje wyposażą orbitę w dziesiątki tysięcy takich obiektów.
Autor: Jacek Patka, Żagańskie Obserwatorium Astronomiczne, 23.04.2020 r.
Satelity Starlink, które w ostatnich dniach bardzo dobrze widoczne są na niebie, stanowią poważne zagrożenie dla obserwacji astronomicznych. Mogą nawet przyczynić się do uszkodzenia specjalistycznej aparatury - alarmuje dr Jerzy Rafalski z Planetarium w Toruniu.

Marzec 2020 w odkryciach obiektów NEO

asteroidy Planetoida (30) Urania sfotografowana w Żagańskim Obserwatorium Astronomicznym 19 i 20 kwietnia 2020 r.Zapraszamy do podsumowania odkryć planetoid bliskich Ziemi w marcu 2020 roku.

Rozwój technik obserwacyjnych pozwolił na wyraźny wzrost odkryć obiektów krążących blisko Ziemi (NEO, ang. Near Earth Object). W 2000 roku odkryto 363 obiekty NEO. W 2010 takich odkryć było już 921. W 2019 roku odkryć było ponad 2400. Jednocześnie wydaje się, że ludzkość odkryła już prawie wszystkie obiekty NEO o średnicy większej od 1 km, gdyż w latach 2010-2019 odkrywano ich maksymalnie kilkanaście rocznie. Co ciekawe, ilość odkrywanych obiektów większych od 140 metrów jest mniej więcej stała: co roku odkrywa się ich 400 – 500. Tego typu obiekty wciąż mogą wyrządzić duże zniszczenia na Ziemi, szczególnie, gdyby uderzyły w kontynent taki jak Europa (lub pobliskie wody).

Żagańskie Obserwatorium Astronomiczne

Żagań,obserwatorium astronomiczne Klucz do obserwatorium astronomicznegoNa południowym zachodzie Polski leży Żagań, miasto o niecodziennej historii astronomicznej. Po II Wojnie Światowej, gdy włączone zostało do terytorium naszego kraju, zmieniło swoją nazwę z Sagan na Żagań. Ale historia astronomii pozostała tu zaklęta w zabytkach i niezwykłych pomnikach historii.

Niesforne neutrina

Dlaczego jest coś, a nie nic? Pomagają tu niesforne neutrina.

slowaKluczowe OpisZdjeciaNeutrina oscylują inaczej niż antyneutrina - wskazują międzynarodowe badania z udziałem Polaków. Wyniki te pomagają zrozumieć, dlaczego we Wszechświecie jest teraz tak dużo materii, a tak mało antymaterii. “Zwierciadło pęka” - tak wyniki te anonsuje na okładce “Nature”.

Einstein miał rację

Teleskopy ESO obserwują taniec gwiazdy wokół supermasywnej czarnej dziury, dowodzący, że Einstein miał rację

slowaKluczowe Orbity gwiazd wokół czarnej dziury w sercu Drogi Mlecznej
Symulacja pokazuje orbity gwiazd bardzo blisko supermasywnej czarnej dziury w sercu Drogi Mlecznej. Jedna z tych gwiazd, nazwana S2, krąży po orbicie z okresem 16 lat i przeszła bardzo blisko czarnej dziury w maju 2018 r. Jest to idealne laboratorium do testowania fizyki grawitacji, a w szczególności ogólnej teorii względności Einsteina.
Źródło: ESO/L. Calçada/spaceengine.org
Obserwacje wykonane należącym do ESO teleskopem VLT po raz pierwszy pokazały, że gwiazda krążąca po orbicie wokół supermasywnej czarnej dziury w centrum Drogi Mlecznej porusza się tak jak przewiduje ogólna teoria względności Einsteina. Jej orbita rysuje kształt podobny do rozety, a nie do elipsy przewidywanej przez newtonowską teorię grawitacji. Wynik długich badań był możliwy dzięki rosnącej precyzji pomiarów przez blisko 30 lat, które pozwoliły naukowcom na wyjaśnianie zagadek potwora czającego się w sercu naszej galaktyki.
31,305,332 unikalne wizyty